Франсуа Мориак - Тэрэза Дэскейру (на белорусском языке)

• Название: Тэрэза Дэскейру (на белорусском языке)
• Автор: Франсуа Мориак
• Жанр: Проза

---

- Без чвэрцi адзiнаццаць. Пара вяртацца ў атэль.

- Вам не будзе горача ў дарозе?

- Дзе там! Вечарам у машыне яшчэ i холадна можа быць.

Тэрэза добра ведала тую дарогу, па якой сёння вечарам паедзе Бернар насустрач халоднаму ветру, якi данясе да яго пах балота, смалы, травы, мяты, туману... Яна глядзiць на Бернара з той усмешкай, якая некалi вымушала жыхароў ландаў гаварыць: "Прыгажуняй мадмуазэль Тэрэзу не назавеш, але яна - сама абаяльнасць!.."

Бернар... Калi б ты мог сказаць: "Я дараваў табе. Паедзем дадому...", i яна ўстала б i пайшла за табой...

Але Бернар, якi на момант i разгубiўся, i расхваляваўся, i дакараў сябе за гэта, - Бернар ужо быў у сваiм звычайным настроi i баяўся ўсiх новых спраў i слоў, што выходзяць за межы штодзённай патрэбы. Ён ужо сумаваў па "каляiне", у якую ён зможа ўвайсцi толькi сёння вечарам у Сэн-Клеры. Толькi там прыйдзе да яго душэўны спакой...

- Я хачу апошнi раз папрасiць у вас прабачэння, Бернар.

Тэрэза вымаўляе гэтыя словы залiшне ўрачыста i безнадзейна. Гэта была апошняя спроба аднавiць размову. Але Бернар пратэстуе:

- Не варта больш пра гэта...

- Вы будзеце адзiнокiм. Няхай сабе я буду тут, а ўсё ж нейкае месца ў вашым жыццi займаць буду... Лепш было б мне памерцi.

Ён пацiснуў плячыма i амаль весела папрасiў "не бедаваць па iм".

- У кожным пакаленнi Дэскейру быў свой стары халасцяк. На гэты раз iм суджана быць мне. Для такой ролi ў мяне ёсць усё неабходнае (вы ж не будзеце адмаўляць гэта?). Шкада толькi, што нарадзiлася дачка, а не сын: прападзе iмя. Але, калi б мы i жылi разам, мы не захацелi б мець другое дзiця... Так што ўсё ў парадку. Усё iдзе добра... Не трэба мяне праводзiць. Пасядзiце яшчэ тут.

Ён знакам паклiкаў таксi i вярнуўся сказаць, што з афiцыянтам ён разлiчыўся.

Доўга глядзела яна на Бернараў бакал, у якiм засталося крыху партвейну... Потым пачала разглядаць прахожых. Некаторыя, вiдаць, кагосьцi чакаючы, хадзiлi ўзад i ўперад. Адна жанчына двойчы азiрнулася, з усмешкай паглядзела на Тэрэзу (работнiца цi, можа, толькi апранута, як работнiца?). Быў час, калi зачынялiся на перапынак швейныя майстэрнi. Тэрэзе не хацелася iсцi з кавярнi. Тут было добра i ўтульна. Яна вырашыла сёння не шукаць Жана Азеведа i ўздыхнула з палёгкай, - ёй зусiм не хацелася бачыцца з iм: зноў гаварыць, тлумачыць, падбiраць словы, выразы... Яна ведала Жана, але тых людзей, да якiх iмкнулася яе душа, яна не ведала. Пра iх было вядома толькi тое, што яны захочуць паслухаць яе. I зноў словы...

Больш Тэрэза не баялася адзiноты: яна ўжо адчувала, што варта толькi пачакаць, нерухома пасядзець, i вакол яе з'явiцца нейкi рух, нейкае хваляванне. Так, мусiць, спаўзалiся б да яе мурашкi, збягалiся б сабакi, калi б яе мёртвае цела назаўсёды засталося ў ландах. Яна прагаладалася. Устала з месца i ўбачыла ў люстэрку свой адбiтак: што ж, гэтай маладой даме вельмi пасуе дарожны касцюм. Але твар яшчэ быў схуднелы, змучаны, скуласты. I нос нейкi зусiм кароценькi. Тэрэзе падумалася: "Я жанчына без узросту..."

Яна паснедала на вулiцы Руаяль (менавiта там яна снедала калiсьцi ў сваiх марах). У атэль вяртацца не хацелася. Ад паўбутэлькi добрага вiна па ўсiм целе разлiлася прыемная цеплыня. Яна папрасiла цыгарэты. Нейкi малады чалавек за суседнiм столiкам дастаў запальнiчку i паднёс ёй агонь. Яна ўсмiхнулася. I падумаць толькi, што гадзiну назад ёй хацелася паехаць разам з Бернарам. Трэсцiся вечарам па цёмнай калдобiстай лясной дарозе... А хiба так важна любiць толькi тую цi iншую мясцiну, сосны цi клёны, акiян цi раўнiну? Нiчога яе цяпер не цiкавiць, акрамя людзей, iстот з крывi i плоцi. "Мне дарагi не гэты каменны горад, не лекцыi, не музеi, а гэты ўзбуджаны лес, лес людзей, дзе нараджаюцца i бурляць такiя пачуццi, з якiмi не зраўняецца нiякая бура. Начныя стогны соснаў у Аржалузе краналi i трывожылi мяне толькi таму, што ў iх было нешта чалавечае".

Тэрэза трохi выпiла i многа палiла. Яна свяцiлася шчаслiвай усмешкай. Старанна падмалявала вусны, выйшла на вулiцу i пайшла куды вочы глядзяць...