Адам Глебус - Дамавiкамерон (на белорусском языке)

• Название: Дамавiкамерон (на белорусском языке)
• Автор: Адам Глебус
• Жанр: Русская классическая проза

---

Дамавiк нячутна выйшаў з кватэры, сеў у пад'ездзе на парэнчы (дом стары - парэнчы шырокiя, дубовыя, лакiраваныя) i запалiў цыгарэту.

А жанчына працягвала пiсаць:

"Ад мужчын я адпачывала месяц, а потым пайшла на вакзал i пачала здымаць клiентаў. Ведала некалькi зручных месцаў - за гаражамi i на гарышчах. Клiенты звычайна спяшалiся i рабiлi справы вельмi хутка. Дамаўлялася на пяць рублёў, але сустракалiся i такiя, што зусiм не хацелi плацiць. Так цi iнакш, а за дзень атрымлiвалася паўсотнi. Дадому вярталася на таксоўцы. Сядала побач з шафёрам, закiдала нагу на нагу... А працавала я на вакзале ў мiнi-спаднiцы - зручна. Амаль усе таксавiкi прапаноўвалi чырвонец, i што дзiўна - нiводзiн не падмануў. Пэўна, баялiся, што непаўналетняя i запiшу нумар, а потым заяўлю. Цяпер разумею, а тады над такiмi дробязямi не задумвалася".

Жанчына адклала асадку, пацягнулася, як маладая котка, i пайшла ў гатавальню, дзе зварыла каву, дастала з лядоўнi марозiва ды зрабiла глясэ. З высокай шклянкаю дзiцячага салодкага напою яна вярнулася за стол.

"Адзiн з таксавiкоў параiў папрацаваць на вялiкiх магiстралях. Ну i паспытала задавальнення. Выязджала за горад, выходзiла на трасу, дзе-небудзь за кiламетраў 5-6 ад кальцавой дарогi, i, калi бачыла вялiкую фуру, расхiнала куртку на голых грудзях цi задзiрала спаднiцу, пад якой, зразумела, нiчога не было, акрамя маёй прыгажосцi. Ехала з шафёрамi дзень цi два. Яны кармiлi мяне i паiлi. Я з iмi разлiчвалася. Калi шанцавала - давалi грошы на развiтанне. Але дарогi хутка надакучылi. Улетку яшчэ можна трываць, а ўвосень-узiмку - занятак для тых прастытутак, каму за пяцьдзесят".

Жанчына дапiла глясэ i занесла мутную шклянку ў гатавальню. У перадпакоi яна ледзь не сутыкнулася з Дамавiком, але той своечасова паспеў заняць месца ў выратавальным кутку.

"Трасы змянiла на бары. Звычайна ў барах працуюць школьнiцы дый студэнткi-першакурснiцы. Аддаюцца ў мужчынскiх прыбiральнях. Стаўкi мiзэрныя: вагiнальны - 5 рублёў, аральны - 3 рублi. А ў адным бары непаўналеткi збiлi цану так, што нават у вагiну каштавала рубель. Мужчыны баяцца ў такiх умовах лезцi ў похву - хваробы, вошы... Даюць мiнет. Задаволеныя iдыёткi бяруць i сцiскаюць у кулаках зашмальцаваныя рублёвыя паперкi.

Працаваць у бары проста. Заходзiш, сядаеш за столiк, робiш сумны выгляд. Клiент сам падыходзiць i прапаноўвае, застаецца адно ўдакладнiць кошт. Iдзеш у прыбiральню.

Бывала i такое, што не паспявала апрануцца, а ў кабiнку грукалi наступныя. Адчыняла, там чалавек з пяць. I нехта з усмешкаю казаў: "Ну што, кiнем па траяку?" Я распраналася цалкам цi здымала толькi верх, як замовяць, укленчвала i брала мiнет. Большасць мужчын прымушаюць глытаць сперму, а я не люблю, калi ў такiя моманты на мяне глядзяць. А яны не толькi глядзелi, а i каментавалi бачанае. Заплацiлi - глядзiм i каментуем. Што сказаць?"

Жанчына падышла да акна i прытулiлася лбом да шыбы. У цемры прабразгатаў асветлены трамвай з чорнымi постацямi самотных пасажыраў. Жанчына вярнулася да лiста:

"Працаваць у бары проста, але рызыкоўна.

Аднойчы малалетнiя канкурэнткi мяне пакаралi. Працавала ў вузкай няўтульнай кабiнцы. Раптам - дзверы зрываюцца з завесаў, мяне хапаюць за валасы, клiент некуды знiкае. Мяне цягнуць праз пiсуары да рукамыйнiкаў i кiдаюць на слiзкую падлогу. Вакол тоўпяцца хлопцы i некалькi размаляваных дзевак рагочуць i крычаць. Я ў адных калготках сяджу на падлозе i не магу ўцямiць, што адбываецца. Мяне пачынаюць бiць, як кажуць, "качаць нагамi". Потым гвалцяць. Я нават не крычу, баюся, што яшчэ горш будзе - заб'юць. Падлога мокрая, смярдзючая. А яны, каб не ўпэцкаць нагавiцы, падкладаюць сабе пад каленi маю сукенку, сукi..."

Жанчына закрэслiла слова "сукi".

"Мяне выцягнулi на вулiцу i кiнулi на тратуары. Аголеная з папарыванымi апранахамi пабегла да чэзлых хмызоў, дзе плакала i адзявалася ў мокрыя лахманы. Там i чакала ночы, каб дадому дайсцi, каб людзi..."

Дамавiк выйшаў з цёмнага кута на сярэдзiну пакоя i сказаў:

- Добры вечар, дзяўчыначка!

Жанчына здрыганулася, азiрнуцца яна збаялася. Дамавiк падышоў да стала, сабраў спiсаныя аркушы, склаў iх у стос, якi парваў на дробныя шматкi. Жанчына было памкнулася ратаваць паперы, але спалох не пусцiў.

- Любiш мужчын? - спытаўся Дамавiк, калi ўвесь стол быў засыпаны белым смеццем.

- Люблю, - прашаптала перапалоханая.

- Разбяры ложак, бо забыўся, калi апошнi раз ужываў падушкi...

Жанчына паслухмяна выканала загад.

Такой ночы, як была з Дамавiком, жанчына не бачыла нават у снах. А ў снах яе любiлi i мядзведзь, i конь, i нават слон, чым i выклiкалася найвялiкшая асалода.

Пад ранiцу Дамавiк сышоў. Жанчына бачыла праз акно, як ён сеў у пусты асветлены трамвай.

- Лiсты ў рэдакцыю папулярнага часопiса "АВС" жанчына больш не складала.

XXXV. ХУТ

Хут? Увечары яго можна ўбачыць на небе, калi ён ляцiць, вогненны чалавек-птах. Як за iм чырвоны след застаецца, дык ведайце - золата ён нясе гаспадарам, а як след на небе сiнi - хлеб у яго руках.

Раней Хут у вёсках жыў, на гарышчах хаваўся, а цяпер i ў горад можа завiтаць. Любiць Хут мастакоўскiя мансарды. Вось адзiн жывапiсец расказваў такую гiсторыю:

- Прыходжу я ў майстэрню, а на маiм няскончаным палатне надпiс. Нiбыта якое неразумнае дзiця пазабаўлялася. Я працаваў над краявiдам, хацеў напiсаць iмжу, i ў мяне амаль атрымалася. Нават прахалодаю ад палатна павеяла. А тут узялi дый прымалявалi жоўтае сонца, брыдкае - з лупатымi вочкамi i шырозным ротам. А яшчэ i надпiс: "Занадта жмурна!!! Якi ж ты мастак?" Я хацеў пайсцi паскардзiцца ў пастарунак, а потым падумаў: можа, знаёмыя няўдала пажартавалi. Бог з iмi, падумаў, i замазаў надпiсы i сонца.

А калi на другi дзень у мяне з лядоўнi ўсе яйкi ды брыкет масла знiклi, дык я расказаў знаёмаму i пра лядоўню, i пра малюнкi. Знаёмы сказаў, што гэта Хут, i параiў спячы яечню i паклiкаць яго наступнымi словамi:

"Хут, Хут, хадзi сюды, пачастунак ёсць - яечня твая любiмая!" Каб не крыўдзiць знаёмага, я паабяцаў, што так i зраблю. А сам падумаў: мой знаёмы - вар'ят, самы звычайны. Але i я не лепшы. Вярнуўся ў майстэрню, спёк сабе яечню i мяркую - вось вазьму зараз i клiкну Хута. А што будзе? Ды нiчога не будзе. Паставiў панiву з верашчакаю на стол i кажу: "Хут, Хут, хадзi сюды..." Не паспеў дагаварыць, як адчынiлiся дзверы на гарышча.

Я ж там свае палотны хаваю, ну i розны рыштунак, каб у майстэрнi вальней дыхалася. Выходзiць да мяне пачвара - чалавек не чалавек, птах не птах... Адразу не скажаш, хто такi. Галава чалавечая, толькi замест носа дзюба арлiная. Рукi маленькiя. За плячыма крылы вiсяць. Уся пастава пёрамi парослая. А замест ног лапы курыныя, толькi вялiкiя, i кiпцi не белыя, а чорныя. Грабануў Хут лапаю па падлозе, ажно трэскi пырснулi, i кажа: "Клiкаў мяне?" - "Клiкаў, - гавару, - клiкаў", - "Яечню абяцаў?" - "Абяцаў, гавару, - абяцаў". А сам думаю: вось заб'ю зараз Хута i чучала зраблю, во будзе чучала - усiм чучалам чучала. Не паспеў пра тое падумаць, а Хут яечню з'еў i на гарышча iдзе. "Куды гэта ты?" - пытаюся. "Па справах трэба бегчы. А за пачастунак дзякуй". Зайшоў на гарышча i прычынiў за сабой дзверы. А я да стала падбег, у панiву паглядзеў - пустая. Звар'яцеў, сам сабе думаю, далiбог, звар'яцеў. I раптам заўважаю: манета залатая на стале ляжыць. Хапануў манету i сышоў з майстэрнi. Потым ювелiру паказаў, ён запэўнiў, што самая сапраўдная царская. А цяпер у мяне з той манеты залаты зуб стаiць. Можаш паглядзець. Больш я Хута не бачыў i не клiкаў, дзякуй Богу.

Ну, вядома, мастакi жыццё ўспрымаюць, як казку. У iх нават ад карцiны прахалодаю павявае. Так што можна i не верыць. Але пра таго ж Хута мне i селянiн расказваў, а селянiну я давяраю.

- Было так. Адзiн мужчына пачуў, як жонка клiча Хута:

"Хут, Хут, хадзi сюды, дам табе яечаньку абарачаньку!" А калi жонка сышла, панiву пакiнуўшы, дык мужчына з'еў яечню. А Хут раззлаваўся, бо падумаў, што знарок з яго здзекуюцца. Уночы падпалiў Хут дом i гумно. Людзi гасiлi, але рады не далi. Стаяў пагарэлец пасярод двара i ўсё паверыць не мог, што пажар з-за яечнi ўсчаўся. Стаяў, глядзеў на галавешкi i ўбачыў, што каля ганка ляжыць старое кола. Схапiў мужчына кола i кiнуў яго на суседнi гарод. Ён i ведаць не ведаў, што ягоны вораг Хут у кола перакiнуўся. Дык адкуль што ўсё ўзялося ў суседа?! За якi год стаў ён самы багаты ў вёсцы. А гэта Хут паспрыяў. Трэба ж шанаваць Хута. Паабяцаў яечню - частуй.

Так селянiн расказваў. А сам я Хута не бачыў, але ж i не клiкаў, бо хто яго ведае, а раптам не спадабаюся i ён спалiць дом цi наогул усё чыста агнём пусцiць.

XXXVI. ДВАРАВIК

У бары мужчына замовiў адно гарэлку. Ён сеў адзiн i пiў засяроджана, нiбыта працаваў, таму i не заўважыў знаёмца, якi ўзяў таксама гарэлку ды шукаў вольнае месца.

- Ты ўжо адзiн п'еш? - знаёмец узрадаваўся, бо знайшоў вольнае крэсла.

- П'ю, - мужчына адказаў без iмпэту.

- Можа, разам? - знаёмец сеў, налiў сабе поўную чарку i, не чокнуўшыся, выпiў, а потым дадаў:

- Ты з твару змянiўся... Можа што здарылася, а я i не ведаю? Можа, хто памёр?

- Нiхто не памёр, а шкада, лепш бы ён здох.

- Хто? - здзiвiўся цiкаўны знаёмец.