Редьярд Киплинг - Маўглi (на белорусском языке)

• Название: Маўглi (на белорусском языке)
• Автор: Редьярд Киплинг
• Жанр: Проза

---

- Сабака, руды сабака! Вымятайся назад да сябе ў Дэкан есцi яшчарак. Iдзi да свайго брата Чыкаi, сабака, сабака, руды сабака! У цябе поўсць памiж пальцамi! - I ён яшчэ раз паварушыў нагою.

- Спусцiся ўнiз, пакуль мы не замарылi цябе голадам, безвалосая малпа! завыла чарада, а гэтага якраз i дамагаўся Маўглi.

Ён лёг, выцягнуўся ўздоўж сука i прытулiўся шчакою да кары, аслабанiў правую руку i хвiлiн пяць выдаваў сабакам усё, што ён пра iх ведае i думае: пра iх самiх, пра iхнiя норавы i звычаi, пра iх сябровак i шчанят.

Няма на свеце мовы больш ядавiтай i калючай, чым тая, на якой гаворыць Народ Джунгляў, калi хоча зняважыць i выказаць пагарду. Падумаўшы крыху, вы i самi зразумееце, чаму гэта так. Маўглi i сам гаварыў Каа, што ў яго назбiралася шмат калючак пад языком, i паступова, павольна, але дакладна ён давёў маўклiвых сабак да таго, што яны забурчалi, потым забрахалi, потым хрыпла завылi, ажно захлiпаючыся. Яны спрабавалi адказваць на яго кпiны, але гэта было ўсё адно, як калi б ваўчаня адказвала раз'юшанаму Каа. Увесь гэты час Маўглi трымаў правую руку сагнутай у локцi, гатовы да дзеяння, а ногi моцна сцiскалi сук. Вялiкi цёмна-руды важак шмат разоў падскакваў у паветра, але Маўглi не спяшаўся, бо баяўся прамахнуцца. Нарэшце, ад лютасцi перасягнуўшы самога сябе, важак падскочыў футаў на сем, на восем угору ад зямлi. Тады рука Маўглi ўскiнулася, як галава змяi, што жыве на дрэвах, схапiла рудога сабаку за каршэнь, i сук затросся i сагнуўся пад яго цяжарам так, што Маўглi ледзь не звалiўся на зямлю. Але ён не разняў рукi i памаленьку ўсцягнуў рудога сабаку, якi павiс, нiбы дохлы шакал, да сябе на сук. Левай рукою Маўглi дастаў нож i, адсекшы руды калматы хвост, шпурнуў важака назад на зямлю.

Толькi гэтага i хацеў Маўглi. Цяпер сабакi не пабягуць па следзе Ванталы, пакуль не прыкончаць Маўглi або пакуль Маўглi не прыкончыць iх. Ён бачыў, як сабакi паселi ў кружок, дрыгаючы сцёгнамi, што азначала намер помсцiць да смерцi, i таму забраўся на развiлiну, што знаходзiлася трохi вышэй, прыхiлiўся зручней спiной да дрэва i заснуў.

Гадзiны праз тры цi чатыры ён прачнуўся i палiчыў сабак. Усе яны былi тут, маўклiвыя, лютыя, бязлiтасныя, з раз'юшанымi вачамi. Сонца ўжо заходзiла. Праз паўгадзiны Маленькi Народ Скалаў павiнен быў закончыць дзённыя турботы, а, як вам вядома, Дзiкiя Сабакi кепска б'юцца ў змроку.

- Мне не патрэбны такiя верныя вартаўнiкi, - сказаў Маўглi, становячыся на суку, - але я гэтага не забуду. Вы сапраўдныя сабакi, толькi, як мне здаецца, занадта ж падобныя адзiн на аднаго. Вось таму я i не аддам пажыральнiку яшчарак яго хваста. Хiба ты не задаволены, руды сабака?

- Я сам выпушчу табе кiшкi! - прахрыпеў важак, кусаючы ад злосцi камель дрэва.

- Не, ты падумай, мудры пацук Дэкана: цяпер народзiцца многа куртатых рудых шчанят з чырвоным абрубкам замест хваста. Iдзi дадому, рыжы сабака, i крычы ўсюды, што гэта зрабiла малпа. Не хочаш? Тады хадзем са мною, i я навучу цябе розуму!

Ён пераскочыў, як малпа, на суседняе дрэва, i потым зноў на суседняе, i зноў, i зноў, а чарада бегла за iм, задзёршы прагныя пысы. Час ад часу ён рабiў выгляд, нiбыта падае, i сабакi натыкалiся адзiн на аднаго, спяшаючыся прыкончыць яго. Гэта было дзiўнае вiдовiшча - хлопчык з нажом, якi паблiскваў у промнях захаду, што пранiкалi мiж верхнiх галiн, а ўнiзе - маўклiвая чарада рудых, нiбы ахопленых агнём, сабак. Перабраўшыся на апошняе дрэва, Маўглi ўзяў часнок i як след нацёрся iм з галавы да пят, а сабакi пагардлiва загарланiлi:

- Малпа з воўчай моваю, цi не думаеш ты ўжо замесцi свой след? Усё адно мы будзем гнаць цябе да смерцi!

- Вазьмi свой хвост, - сказаў Маўглi i шпурнуў абрубак у бок, процiлеглы таму, куды ён збiраўся бегчы.

Чарада адскочыла, пачуўшы пах крывi.

- А цяпер бяжыце за мною - да смерцi!

Ён саслiзнуў з дрэва i як вiхор памчаўся да Пчалiных Скалаў, перш чым сабакi зразумелi, што ён збiраецца рабiць.

Яны глуха завылi i кiнулiся бегчы нязграбнай, размашыстай рыссю, якая можа ўрэшце даканаць каго хочаш. Маўглi ведаў, што чарада сабак бяжыць куды больш павольна, чым воўчая чарада, iнакш ён нiколi б не адважыўся на двухмiльны прабег на вачах у сабак. Яны былi ўпэўнены, што хлопчык урэшце дастанецца iм, а ён быў упэўнены, што можа забаўляцца з iмi, як хоча. Уся задача заключалася ў тым, каб трымаць чараду дастаткова блiзка ззаду сябе i не даць ёй звярнуць убок раней часу. Ён бег спрытна, роўна i пругка, а за iм, менш чым за пяць крокаў, - куртаты важак. Уся ж чарада расцягнулася больш як на чвэрць мiлi, страцiўшы розум i аслепшы ад прагi крывi. Маўглi правяраў адлегласць на слых i зберагаў сiлы напаследак, каб прамчацца па Пчалiных Скалах.

Маленькi Народ заснуў на самым змярканнi, бо начныя кветкi ўжо не цвiлi, але як толькi першыя крокi Маўглi затупацелi па гулкiм грунце, ён пачуў такi шум, быццам пад iм загула ўся зямля. Тады ён пабег, як нiколi ў жыццi не бегаў, па дарозе спiхнуўшы нагой адну, другую, трэцюю кучкi камянёў у цёмныя, з салодкiм пахам цяснiны, пачуў гул, падобны на гул мора пад скляпеннем пячоры, убачыў краем вока, што паветра за iм пачарнела, убачыў плынь Вайнгангi далёка ўнiзе i пляскатую трохвугольную галаву ў вадзе, скочыў уперад з усяе сiлы i ўпаў у ваду-ратаўнiцу, задыхаючыся i святкуючы перамогу. Нiводнага пчалiнага ўкусу не было на яго целе, бо часнок адпудзiў Маленькi Народ на тыя некалькi секунд, калi Маўглi iмчаўся па скалах.

Калi Маўглi вынырнуў, яго падтрымлiваў Каа, а з выступу скалы падалi ў раку, як гiры, вялiкiя глыбы, аблепленыя пчоламi, i як толькi глыба дакраналася да вады, пчолы ўзляталi ўгору, а труп сабакi, кружачыся, плыў унiз па цячэннi. Над скаламi раз-пораз чуўся раз'юшаны брэх, якi патанаў у гуле, падобным на гром, у гудзе крыльцаў Маленькага Народа Скалаў. Некаторыя сабакi звалiлiся ў яры, якiя злучалiся з падземнымi пячорамi, i там задыхалiся, бiлiся, ляскалi зубамi сярод абваленых сотаў i, нарэшце, ледзь жывыя, аблепленыя раямi пчол, выбягалi з якога-небудзь ходу да ракi, каб скацiцца ўнiз, на чорныя груды смецця. Некаторыя ўпалi на дрэвы, што раслi на скалах, i пчолы абляпiлi iх усiх чыста; але большасць, ашалеўшы ад пчалiных укусаў, кiдалiся ў ваду, а Вайнганга, як сказаў Каа, была прагная рака.

Каа моцна трымаў Маўглi, пакуль хлопчык не аддыхаўся.

- Нам нельга заставацца тут, - сказаў Каа. - Маленькi Народ разваяваўся не на жарты. Паплывём!

Трымаючыся глыбока ў вадзе i ныраючы як мага часцей, Маўглi паплыў унiз па цячэннi з нажом у руцэ.

Амаль палова чарады ўбачыла пастку, у якую трапiлi iх браты, крута павярнула ўбок i кiнулася ў ваду там, дзе цяснiна станавiлася шырэйшаю i пераходзiла ў крутыя берагi. Iхнi шалёны брэх i пагрозы "лясной малпе", якая давяла iх да такой ганьбы, змешвалiся з выццём i гырканнем сабак, якiх караў Маленькi Народ. Заставацца на беразе пагражала смерцю, i ўсе сабакi зразумелi гэта. Чараду зносiла па цячэннi ўсё далей i далей, да Затокi Мiру, але нават i туды сярдзiты Маленькi Народ ляцеў за сабакамi i заганяў iх у ваду.

Маўглi чуў голас бясхвостага важака, якi загадваў сваiм не адступаць i знiшчыць усiх сiянiйскiх ваўкоў.

- Хтосьцi забiвае ў цемры ззаду нас! - забрахаў адзiн з сабак. - Вада тут памутнела!

Маўглi нырнуў, кiнуўшыся ўперад, як выдра, зацягнуў сабаку пад ваду раней, чым той паспеў разявiць зяпу, i цёмныя, маслянiстыя плямы паплылi па Затоцы Мiру, калi цела сабакi, перавярнуўшыся на бок, выплыла з вады. Сабакi хацелi павярнуць назад, але плынь зносiла iх унiз. Маленькi Народ джалiў у галовы i вушы, а поклiч Сiянiйскай Чарады гучаў усё мацней i мацней у надыходзячай цемры. Маўглi зноў нырнуў, i зноў адзiн сабака пайшоў пад ваду i выплыў мёртвы, i зноў узняўся шум у тыле чарады - адны гарланiлi, што лепш выйсцi на бераг, другiя патрабавалi, каб важак вёў iх назад у Дэкан, астатнiя крычалi, каб Маўглi паказаўся iм i даў сябе забiць.

- Калi яны выходзяць бiцца, дык становяцца ў два разы больш злосныя i крыклiвыя, - сказаў Каа. - Астатняе зробяць твае браты там, унiзе. Маленькi Народ паляцеў на начлег, i я таксама пайду адсюль. Я не памагаю ваўкам.

Па беразе прабег воўк на трох нагах; ён то прытанцоўваў, то прыпадаў бокам да зямлi, то выгiнаў спiну i падскокваў футы на два ўгору, быццам забаўляўся са сваiмi ваўчанятамi. Гэта быў чужынец Вантала. Ён нi разу не вымавiў нi слова, але не спыняў свае страшныя скокi на вачах у сабак.

Сабакi доўга прабылi ў вадзе i ледзьве плылi: iхнiя шкуры намоклi i пацяжэлi, калматыя хвасты набрынялi, як губкi, а самi яны так стамiлiся i аслабелi, што моўчкi пазiралi на два палаючыя вокi, што неадступна праводзiлi iх.

- Кепскае гэта паляванне, - сказаў нарэшце адзiн з сабак.

- Добрага палявання! - сказаў Маўглi. Ён смела выскачыў з вады побач з iм i ўсадзiў доўгi нож яму пад лапатку, ды так, што сабака нават не аскiрзнуўся.

- Гэта ты, чалавек-воўк? - спытаў Вантала з берага.

- Запытайся ў мёртвых, Чужынец, - адказаў Маўглi. - Хiба яны не плывуць унiз па рацэ? Я ўволю накармiў гэтых сабак граззю, я ашукаў iх сярод белага дня, а iхнi важак застаўся без хваста, але ўсё ж i на тваю долю яшчэ хопiць. Куды iх гнаць?

- Я пачакаю, - сказаў Вантала. - Уся доўгая ноч перада мною, там паглядзiм.