Дж. К. Роўлінг - Гары Потэр і Вязень Азкабана

• Название: Гары Потэр і Вязень Азкабана
• Автор: Дж. К. Роўлінг
• Жанр: Детская фантастика

---

- ГЭТА НЕ ПІТЭР, ГЭТА – СКАБЕРС!- залямантаваў Рон, ён паспрабаваў запхнуць пацука назад ў кішэню, але той шалёна змагаўся. Рон пахістнуўся і згубіўшы раўнавагу паваліўся, Гары злавіў яго і зноўку пасадзіў на ложак. Потым ігнаруючы Блэка звярнуўся да прафесара Люпіна.

- Ёсць сведкі, якія бачылі, як Пэцігру памёр,- сказаў ён,- поўная вуліца народу...

- Не бачылі, а лічылі што бачылі!- прамовіў Блэк, не спускаючы вачэй з курчашчагася ў ронавай руцэ Скаберса.

- Усе лічылі, што Сірыюс забіў Пітэра,- адказаў прафесар,- Я сам так лічыў... пакуль сёння не ўбачыў Мапу. Справа ў тым, што Мапа Паскуднікаў ніколі не брэша... Пітэр жывы, Гары і зараз Рон трымае яго.

Гары зірнуў на Рона, калі іх вочы сустрэліся, яны быццам моўчкі сказалі адно аднаму: Блэк і Люпін з’ехалі з глузду. Іх гісторыя ня мае сэнсу. Як Скаберс можа быць Пітэрам Пэцігру? Пэўна Блэк усё-ткі звар’яцеў у Азкабане... але чаму Люпін падтаквае яму?

Затым пачала гаворыць Герміёна. Яе голас дрыжаў і не жадаў супакойвацца, а сама яна здавалася жадала пераверыць, ці ў глуздзе зараз прафесар Люпін.

- Але, прафесар Люпін... Скаберс ня можа быць Пэцігру... гэта не магчыма, я не...

- Чаму немагчыма?- спакойна спытаўся Люпін, быццам яны зараз былі на занятках і Герміёна знайшла нейкі недахоп ў эксперыменце з грындзілоў.

- Таму... таму што, калі Пітэр Пэцігру быў анімагам, аб гэтым бы ўсе ведалі. Мы вывучалі анімагію на занятках прафесаркі МакГонагал. Калі я рабіла хатняе заданне я даведалася, што... Міністэрства шчыльна сочыць за чараўнікамі, якія могуць ператварацца на жывёлаў, яны ўсе занесены ў рэестр, дзе ўказана іх імя і на якую жывёлу яны ператвараюцца, іх афарбаванне і прыкметы. Я пайшла да МакГонагал і яна паказала мне гэты рэестр, там было зарэестравана толькі сем анімагаў, якія жылі ў гэтым стагоддзі і Пэцігру сярод іх не было...

Толькі Гары паспеў захапіцца герміёнінымі намаганнямі па выкананню хатніх заданняў, як Люпін пачаў рагатаць.

- Так, Герміёна!- адказаў ён,- але ў Міністэрстве анічога ня ведалі аб трох незарэестраваных анімагаў, што валэндаліся па Хогвартсе.

- Калі ты жадаеш распавесці ім ўсю гісторыю, Рэмус, паспяшайся і неадкладна пачынай,- прагыркаў Блэк, працягваючы ўважліва слядзіць за кожным рухам Скаберса,- я ўжо чакаў дванаццаць год і не жадаю чакаць далей.

- Добра... але ты вінен дапамагчы мне, Сірыюс,- адказаў той,- я ведаю толькі пачатак...

Люпін супыніўся. За яго спіною адчуўлася нейкае дзіўнае рыпенне. Дзверы ў пакой самі сабою адчыніліся. Усе пяцёра ўтаропіліся на іх. Люпін падыйшоў да дзвярэй і вызірнуў вонкі.

- Нікога...

- Гэта дом з прывідамі!- прамовіў Рон.

- Ані,- адказаў Люпін усё яшчэ здзіўлена пазіраючы на дзверы.- У Лямантуючай Халупе ніколе не было прывідаў... усё ляманты і крыкі, да якіх прызвычаліся мясцовыя жыхары, зроблены... мной.

Ён адштурхнуў з вачэй сівое валоссе, паразважаў хвіліну і пачаў сваё апавяданне:

- Усё пачалося з таго... што я стаў ваўкалакам. Нічога падобнага не адбылося, калі б мяне не кусілі... і калі б я ня быў гэткім авантурыстам...

Ён выглядаў спакойным, але стомленым. Рон збіраўся перабіць яго, але Герміёна сыкнула на яго і пільна ўтаропілася на Люпіна.

- Калі мяне кусілі я быў вельмі малым хлапчанём. Мае бацькі выпрабавалі ўсё, але ў тыя часы не было аніякіх лекаў. Тое зелле, што зараз гатуе дзеля мяне прафесар Снэйп, было вынайдзена не так даўно. Яно робіць мяне цалкам бяспечным. Я пачынаю прымаць яго за тыдзень да поўні і пакуль я гэдак раблю... я магу ціхінька сядзець у сваім кабінэце і чакаць. Пакуль месяц не зменшыцца.

- Але тады мардоўнікавага зелля не існавала і я раз на месяц ператвараўся на сапраўдную пачвару. Нельга было і марыць аб тым, што я магу трапіць ў Хогвартс. Бацькі хутчэй за ўсё не пажадалі бы, каб іх дзеці вучыліся разам са мной.

- Але тут на пост дырэктара быў абраны Дамблдор, а ён спачуваў усім. Ён прыйшоў да маіх бацькоў і сказаў ім, што калі яны прымуць пэўныя меры засцярогі, ня будзе аніякіх прычын, каб я не мог вучыцца ў школе...- Люпін паглядзеў на Гары і ўздыхнуў.- Колькі месяцаў таму, я сказаў табе, што Лупцуючую Вярбу пасадзілі ў той год, калі я прыехаў у Хогвартс. Але справа ў тым, што яе пасадзілі, каб я быў сюды прыняты. І гэты дом...- прафесар маркотна абвёў пакой вачыма...- і праход, што вядзе да яго... усё гэта было пабудавана дзеля мяне. Раз на месяц я павінен быў пакідаць замак, каб перавараціцца. А над праходам была пасаджана Лупцуючая Вярба, каб ніхто выпадкова не трапіў на мяне, калі я быў небяспечным.

Гары не мог бачыць, як гэта ўсё адбывалася, але зараз ў захапленні слухаў. Адзіным гукам, акрамя голаса Люпіна, што апавядаў гісторыю, быў напалоханы піск Скаберса.

- У тыя часы, мае пераварочванні былі... жахлівымі. Ператварацца на ваўкалака пакутліва балюча. А тут я быў яшчэ аддзелены ад людзей, якіх мог кусіць, таму замест іх я драпаў сябе самога. Сельскія жыхары, што чулі мае крыкі і ляманты вырашылі, што тут паселішча асабліва шалёных зданяў. Гэтую чутку пусціў Дамблдор... і нават зараз, калі шмат год Халупа маўчыць, мясцовыя жыхары не адважваюцца да яе падыходзіць...

- Але, калі не браць на ўвагу мае ператварэнні, я быў шчаслівым, як ніколі ў жыцці. Бо ў мяне аб’явіліся першыя ў жыцці сябры, трое самых найвыдатнейшых сяброў у свеце. Сірыюс Блэк... Пітэр Пэцігру... і зразумела ж твой Гары бацька – Джэймс Потэр.

- Гэтыя тры маіх сябра не маглі не заўважыць, што я кожны месяц кудысь знікаю. Я спрабаваў выдумляць разнастайныя гісторыя. Казаў, што хварэла маці і я быў вымушаны ехаць дамоў, каб адведваць яе...  З тугою і жахам я думаў аб тым, што, калі мае сябры даведаюцца аб тым кім я ёсць, яны пакінуць мяне. Але ж вядома, яны, як і ты Герміёна, аб усім здагадаліся...

- Але не кінулі. Замест гэтага, яны здзейснілі дзеля мяне тое, што зрабіла мае ператварэнні не толькі больш-меньш ніштаватымі, але, зверх таго, яны сталі лепшым часам ў маім жыцці. Мае сябры сталі анімагамі.

- Мой тата таксама?- здзіўлена спытаўся Гары.

_ Зразумала,- прамовіў Люпін.- Яны выдаткавалі лепшыя часы жыцця на працягу трох год, каб высветліць, якім чынам гэта зрабіць. Твой бацька і Сірыюс на іх шчасце былі лепшымі навучэнцамі школы, таму што анімагічная трансфармацыя можа пайсці непапраўна жахліва... гэта адна з прычын па якой Міністэрства ўважліва сочыць за тымі, хто спрабуе гэтым займацца. Пітэр атрымаў ад Джэймса і Сірыюса ўсю тую дапамогу якую яны маглі даць яму. І вось нарэшце, на пятым годзе навучання ў іх атрымалася. Яны па ўласнаму жаданню маглі пераварочвацца на жывёлаў.

- Але якім чынам гэта дапамагло вам?- збянтэжана спыталася Герміёна.

- Яны не маглі скласці мне кампанію, як людзі, але рабілі гэта пад выглядам жывёлаў.-адказаў Люпін.- Ваўкалакі небяспечныя выключна для людзей. Яны ўпотай пакідалі замак пад Мантыяй-Невідзімкай Джэймса. Пераварочваліся... Пітэр, які быў найменьшым з нас, спакойна мог праслізнуць міма атакуючых галінак Вярбы і націснуць на вузел на яе камелі і тым самым абязрушыць дрэва. Потым яны праходзілі праз праход і далучаліся да мяне. Пад іх уплывам, я стаў меньш небяспечным. Калі я быў сярод іх, маё цела працягвала быць ваўчыным, а вось мой розум значна меньш.

- Пасцяшайся, Рэмус,- гыркнуў Блэк, ён працягваў пазіраць на Скаберса з выразам жахлівага голаду на твары.

- Я ўжо амаль скончыў, Сірыюс, амаль скончыў... Дык вось, мы былі вельмі ўзрушаны магчымасцямі, якія адкрыліся для нас, калі мы ўсе навучыліся пераварочвацца. Неўзабаве, мы пакінулі Лямантуючую Халупу і шлэндалі па начах па замку і вёсцы. Джэймс і Сірыюс ператвараліся на такіх буйных жывёлаў, што з лёгкасцю маглі стрымаць ваўкалака. Сумняваюся, што ў Хогвартсе быў колісь навучэнец, які ведаў бы тэрыторыю Хогвартса і Хогсміда лепш за нас... І вось праз колькі часу, мы вырашылі стварыць Мапу Паскуднікаў, якую падпісалі сваімі мянушкамі. Сірыюс – Мягкалап, Пітэр – Галахвост, а Джэймс – Рагач.

- А на якіх жывёл..?- пачаў было Гары, але Герміёна перабіла яго.

- Але ж гэта было вельмі небяспечным! Бегаць ў цемры разам з ваўкалакам! А калі б вы выслізнулі з-пад увагі астатніх і кусілі кагось?

- Думкі пра нешта падобнае дагэтуль пераследуюць мяне,- цяжка прамовіў прафесар.- Шмат разоў падобнае ледзве не здаралася. Але потым мы смяяліся над гэтым. Мы былі малымі і бязглуздымі... і захопленныя сваёй разумнасцю.

- Часам я адчуваў сябе вінаватым ў тым, што грэбаю даверам Дамблдора. Вядома ж... ён дазволіў мне вучыцца ў Хогвартсе, чаго б не зрабіў ніхто з папярэдніх дырэктароў. А ён нават ня ведаў, што я парушаю правілы, якія ён прызначыў дзеля бяспекі, маёй і навакольных. Таксама ён ня ведаў, што ўзяўшы з мяне прыклад, трое навучэнцаў, сталі нелегальнымі анімагамі.Але маі дакоры сумлення адступалі штораз, калі мы сядалі абмяркоўваць свае прыгоды на наступны месяц. І я зусім не змяніўся...- твар прафесара здранцвеў, а ў голасе аб’явілася агіда на сябе самога.- На працягу ўсяго году я змагаўся з сабой, разважаючы, ці павінен я сказаць Дамблдору, што Сірыюс – анімаг. Але так і не зрабіў гэтага. Чаму? Таму што я жахлівы баягуз. Гэта азначала бы маё прызнанне ў тым, што я пагрэбаваў яго даверам, калі вучыўся ў школе і павёў за сабою іншых... А давер Дамблдора для мяне усё. Ён пусціў мяне ў Хогвартс, калі я быў хлопчыкам і даў працу таму, каго пазбягалі ўсё яго сумленнае жыццё, таму хто ня меў магчымасці знайсці сабе аплачваемую праццу з-за сваёй... асаблівасці. Таму я пераканаў сябе, што Сірыюс трапляе ў школу дзякуючы Цёмным Мастацтвам, якім навучыўся ад Вальдэморта, а тое, што ён яшчэ і анімаг ня мае да гэтага аніякага дачынення... такім чынам ў некаторай ступені, Снэйп быў правы наконт мяне.