Дж. К. Роўлінг - Гары Потэр і Вязень Азкабана

• Название: Гары Потэр і Вязень Азкабана
• Автор: Дж. К. Роўлінг
• Жанр: Детская фантастика

---

Люпін лежачы на падлозе змагаўся са сваімі путамі. Блэк хутка нахіліўся і дапамог яму. Той падняўся на ногі, паціраючы здранцвелыя рукі сям-там прасякнутыя лініямі..

- Дзякуй, Гары,- прамовіў ён.

- Я пакуль яшчэ не магу сказаць, што веру вам,- адкараскаўся Гары.

- Тады надыйшоў час прапанаваць вам сякія-такія доказы,- сказаў Блэк.- Хлопчык... дай ка мне Пітэра.

Рон шчыльна прыціснуў Скаберса да грудзей.

- Кіньце дурное,- слаба прамовіў ён.- Няўжо вы будзеце сцвярджаць, што вырваліся з турмы, толькі дзеля таго, каб дабрацца да Скаберса? То бок...- ён паглядзеў на Гары і Герміёну, чакаючы ад іх падтрымкі.- Добра, я веру, што Пэцігру можа ператварацца на пацука... але пацукоў міліёны... як вы здагадаліся, пасля столькіх год у Азкабане, што гэта менавіта ён.

- Ці ты ведаеш, Сірыюс, а ён мае рацыю,- спытаўся Люпін, звяртаючыся да Блэка.- Як ты здагадаўся, што гэта Пітэр?

Блэк сунуў кіпцюрападобную руку сабе пад мантыю і выцягнуў адтуль пакамячаны кавалак паперы, распраміў яго і паказаў прысутным.

Гэта была фатаграфія сям’і Візлі, што летась была надрукавана ў Штодзённым Вяшчуне. На плячы ў Рона сядзеў Скаберс.

- Дзе ты яе дастаў,- спытаўся ашаломлены Люпін.

- Фадж,- адказаў Блэк.- Мінулым летам ён прыяжджаў у Азкабан з інспекцыяй і даў мне сваю газэту. На першай паласе я ўбачыў Пітэра... што сядзеў на плячы ў гэтага хлопца... Я адразу пазнаў яго... бо столькі раз бачыў, як той пераварочваецца. А подпіс абвяшчаў, што хлопчык збіраецца вяртацца ў Хогвартс... дзе вучыцца Гары...

- А, Божа мой, Божачкі,- мягка прамовіў прафесар Люпін зірнуўшы на фатаздымак і вяртаючы кавалак газэты Блэку.- Яго пярэдняя лапа...

- А што з ёй?- задзірліва спытаўся Рон.

- У яго адсутнічае адзін палец,- адказаў Блэк.

- Канечне ж,- выдыхнуў Люпін,- гэта ж відавочна... але бліскуча... ён адрэзаў палец?

- Так, перад тым, як перавараціцца,- падцвердзіў Блэк.- Калі я загнаў яго ў кут, ён завішчаў, што я выдаў Лілі і Джэймса. І перш, чым я паспеў заклясці яго, ён сваёй палачкай ушчэнт разнёс частку вуліцы за спіною, забіўшы пры гэтым усіх, хто знаходзіўся бліжэй за дванаццаць футаў ад яго... і скокнуўшы, знік ў каналізацыі сярод іншых пацукоў...

- Хіба ты ня чуў, Рон,- спытаўся Люпін,- што самым вялікім кавалкам, што застаўся ад Пітэра быў яго палец?

- Здаецца, Скаберс папросту пабіўся з якімсь іншым пацуком, ці з ім здарылася нешта падобнае! Ён ў маёй сям’і ўжо шмат год...

- Дакладней, недзе дванаццаць.- дадаў прафесар.- А ты ніколі не разважаў, чаму ён жыве навстолькі доўга?

- Ну... ну, мы добра даглядалі яго!- адказаў Рон.

- Але ў дадзены момант, ён выглядае не надта добра.- прамовіў Люпін.- Ці не тады, выпадкова, ён пачаў худнець, калі пачуў, што Сірыюс збёг з-за кратаў..?

- Скаберс папросту баіцца гэтага шалёнага кашака!- Рон хістнуў галавою ў бок ложка, дзе працягваў варкочучы ляжаць Крукшанс.

Але Гары прыпомніў, што ўсё было зусім не так... Скаберс пачаў адчуваць сябе блага яшчэ да сустрэчы з Крукшансам... калі Рон вярнуўся з Егіпта... калі прайшло паведамленне, што Блэк вырваўся з Азкабану...

- Гэты кот зусім не шалёны,- прахрыпеў Блэк, працягнуўшы да Крукшанса руку і пагладзіўшы яго па пухнатай галаве,- наадварот, найразумнейшы з усіх катоў, што сустракаліся на маім шляху. Ён адразу здагадаўся, кім насамрэч ёсць Пітэр. І калі ўпершыню сстрэў мяне, таксама ведаў, што я не сапраўдны сабака. Гэта было яшчэ да таго як ён пачаў давяраць мне. Аднак, калі нарэшце мы знайшлі агульную мову, ён пачаў дапамагаць мне...

- Што вы маеце на ўвазе?- ледзь чутна спыталася Герміёна.

- Спачатку, ён паспрабаваў прынесці Пітэра да мяне, але калі гэта не атрымалася... ён скраў для мяне паролі да Грыфіндорскай Вежы... думаю ён выцягнуў іх з камоды ў кагось з хлопцаў...

Гары здавалася, што яго мозг пачало сціскаць пад вагай пачутага. Поўная лухцень... аднак...

- Але Пітэр, зразумеўшы, што адбываецца збег... гэты кот -  вы па-мойму клічыце яго Крукшансам – распавёў мне, што ён пакінуў груду скрываўленых прасцін... магчыма добра кусіў сябе... зусім так, як тады, калі інсцэніяваў ўласную смерць...

Гэтыя словы прывялі Гары ў свядомасць.

- Але чаму ён сфальсіфікаваў сваю смерць?- разлютавана спытаўся ён.- Пэўна ён ведаў, што ты забеш яго, як забіў маіх бацькоў!

- Не,- прамовіў Люпін,- Гары...

- А цяпер ты з’явіўся, каб скончыць гэтую справу!

- Так, я прыйшоў забіць яго,- прамовіў Блэк і злосна паглядзеў на Скаберса.

- Тады я не павінен быў перашкаджаць прафесару Снэйпу!- закрычаў Гары.

- Гары,- паспешліва сказаў Люпін,- няўжо не зразумела? Увесь гэты час, мы лічылі, што Сірыюс аддаў тваіх бацькоў Вальдэморту, а Пітэр высачыў яго... але ўсё насамрэч было зусім наадварот і гэта відавочна... Лілі і Джэймсу здрадзіў Пітэр... а Сірыюс займаўся яго росшукамі...

- АЛЕ Ж ГЭТА ПОЎНАЯ ХЛУСЬНЯ!- пралямантаваў Гары.- ГЭТА ЁН БЫЎ НАШЫМ САКРЭТНЫМ АХОЎЦАМ! І ПЕРАД ТЫМ, ЯК ВЫ ПРЫЙШЛІ, ЁН САМ СКАЗАЎ, ШТО ЗАБІЎ ІХ!

Гары паказаў на Блэка, які павольна хістнуў галавою, яго запалыя вочы яскрава заззялі.

- Гары.. я насамрэч фактычна забіў іх,- прахрыпеў ён.- У апошні момант, я пераканаў Лілі і Джэймса, выкарыстаць замест сябе Пітэра ў якасці Сакрэтнага ахоўцы... І ведаю, што вінаваты ў гэтым... Той ноччу, калі яны загінулі, я завітаў у схованку Пітэра, каб пераверыць, ці з ім ўсё балазе, але, калі з’явіўся туды, Пітэра кудысь знік. І не было аніякіх прыкметаў барацьбы. Мне гэта не спадабалася. Я перапужаўся і адразу ж кінуўся да дому тваіх бацькоў. Калі я ўбачыў рэшткі дома, а сярод іх целы Лілі і Джэймса то зразумеў, што Пітэр мае дачыненне да іх згубы. Вось ў чым мае злачынства.

Яго голас сырваўся і ён адвярнуўся да сцяны.

- Годзе ўжо,- прамовіў Люпін і ў яго голасе з’явіліся сталёвыя ноткі, якіх Гары раней аніразу не чуў.- Ёсць толькі адзін надзейны спосаб даведацца, што там адбылося на самой справе. Рон, дай ка мне пацука.

- Што вы збіраецеся з ім рабіць?- напружана спытаўся хлопчык.

- Прымушу яго паказаць сябе,- адказаў Люпін,- калі ён сапраўдны пацук з ім анічога не здарыцца.

Рон павагаўся, затым перадаў Скаберса прафесару Люпіну. Пацук пачаў бесперапынна пішчэць і курчыцца, а яго маленькія чорныя вочкі вытарапіліся.

- Гатовы, Сірыюс?- спытаўся Люпін.

Блэк падняў палачку Снэйпа, што ляжала на ложку і падыйшоў да Люпіна, які трымаў змагаючагася з ім пацука, вільготныя вочкі якога здавалася запалалі агнём.

- Разам,- спакойна прамовіў Блэк.

- Добра,- адказаў прафесар, шчыльна сціснуўшы ў адной руцэ Скаберса, а ў другой палачку.- На лік “тры”. Раз... два... ТРЫ!

Кончыкі абедзьвюх палачак ўспыхнулі бледна-блакітным святлом. На імгненне Скаберс застыў у паветры і пачаў шалёна круціцца ... Рон загаласіў... пацук супыніўся і зваліўся на падлогу. Яшчэ раз палачкі асляпляльна успыхнулі, а затым...

Гэта нагадвала фільм на паскоранай хуткасці аб росце дрэва. Галава пацука далёка ўзнялася па-над падлогай, лапкі выраслі і ў наступнае імгненне, на месцы Скаберса ўжо стаяў сцелячыся рабом і заламваючы сябе рукі мужчына. Крукшанс выпрастаўся на ложку пырхаючы і злосна енчучы, поўць на яго спіне ўзнялася ўгору.

Мужчына быў невысокага росту, не вышэй за Гары і Герміёну. Ён меў тонкае бесколернае валоссе, што атачала лысіну. Мужчына быў задрузлы, як той таўстун, што за кароткі час згубіў вагу. Яго скура была гэткай жа бруднай, як і поўсць Скаберса, а востры нос і маленькія слязівыя вочкі надавалі яго твару пацучыны від. Мужчына хутка і неглыбока дыхаючы аглядзеў прысутных. Гары ўбачуў, як яго вочы стрэлілі на дзвяры і вакно.

- Ну, здароўку, Пітэр,- ветліва павітаўся Люпін, быццам пацукі вакол яго толькі і робяць, што ператвараюцца на старых школьных сябрукоў.- Даўно не бачыліся.

- С-Сірыюс... Р-Рэмус,- нават зараз яго голас пішчаў, а вочы зноў стрэлілі на дзверы.- Мае сябры... мае старыя сябры...

Палачка Блэка засвяцілася ружовым, але Люпін схапіў сябра за запясце і папярэджваючы зірнуў на яго, а потым зноў павярнуўшыся да Пэцігру, загаварыў лёгкім і абыякавым тонам.

- Мы жадалі б крыху пабалакаць з табою, Пітэр аб той ночы, калі загінулі Лілі з Джэймсам. Ты магчыма прапусціў сія-тыя моманты, пакуль вічшаў там, на ложку...

- Рэмус,- цяхка дыхаючы прамармытаў Пэцігру і Гары заўважыў, як яго азызлы твар абляпілі кропелькі поту,- Ты ж ня верыш яму... Ён жадае забіць мяне, Рэмус...

- Мы здагадаліся,- халодна адказаў Люпін.- Пітэр, я б хацеў высветліць адно-два пытання, калі ты...

- Ён з’явіўся, каб другі раз паспрабаваць забіць мяне!- нечакана завішчаў Пэцігру кажучы на Блэка сярэднім пальцам, бо як заўважыў Гары, паказальнага ў яго не было.- Ён ужо забіў Лілі і Джэймса, а зараз збіраецца забіць мяне... Ты павінен дапамагчы мне, Рэмус...

Блэк зірнуў на Пітэра сваімі бяздоннымі вачыма, яго твар пачаў яшчэ больш нагадваць чэрап.

- Ніхто не заб’е цябе, пакуль не будуць высветлены ўсі пытанні,- сказаў Люпін.