Адам Глебус - Дамавiкамерон (на белорусском языке)

• Название: Дамавiкамерон (на белорусском языке)
• Автор: Адам Глебус
• Жанр: Русская классическая проза

---

- Што гэта вы, мужчына, тут робiце такою парою?

А страшыдла як разявiць сваю пашчу, поўную тонкiх крывых зубоў, што ў шчупака, i як зараве. У беднай цёткi ўсё нутро пахаладзела i голас задрыжэў:

- Можа, вы, мужчына, самагону хочаце? Дык у мяне ёсць.

Паставiла кухарка свае валiзкi на мост, дастала двухлiтровы слоiк i страшыдлу падала. Той зубамi накрыўку капронавую сарваў, самагон выжлукцiў, слоiк у рэчку кiнуў, вусны языком аблiзаў, нiбыта ён не самагон пiў, а хлебны квас.

- Ну, то я ўжо, можа, пайду? - папытала кухарка i хацела ўжо iсцi, i валiзкi ў рукi ўзяла, i павярнулася да пачвары спiнаю, як чуе, што рука-лапа ёй на плячо лягла. А пазногцi на той лапiшчы вострыя, доўгiя i блiшчаць, што жалезныя.

- Што гэта вы надумалiся, мужчына? Мы ж з вамi не знаёмыя зусiм, азiрнулася яна i ўбачыла пашчу разяўленую, дзе замест языка полымя гарыць.

- Ну, калi вы надта ўжо хочаце, дык можаце i гэта зрабiць. Толькi я сама ўсё скiну, каб вы сваiмi кiпцямi мне сукенку не падралi.

Падрыхтавалася цётка, i страшыдла падрыхтаваўся. А як пабачыла кухарка чэлес тае пачвары, дык ледзь прытомнасць не страцiла, бо падумала, што не зможа прыняць у сябе такi вялiзны орган, не раўнуючы конскi. Але другi страх, што страшыдла жыццё забярэ, перасiлiў першы спалох. Узяла кухарка ў рукi пачварны чэлес i, як магла, акуратна пачала ў сябе запраўляць. I неяк заправiла, ад жаху нават болю не пачула.

Больш як гадзiну трывала цётка тую любоў, а потым сiлы пакiнулi яе, цела абмякла, свядомасць затуманiлася. А як мёртвы сон агарнуў цётку, дык разявiў той звер пашчу на ўсё шырокае горла i праглынуў пакутнiцу.

Па Руднi доўга хадзiлi розныя плёткi. Казалi i на дрэнажнiкаў, што гэта яны абрабавалi, згвалцiлi i забiлi кухарку. Казалi i па-iншаму, нiбыта кухарка ўцякла з бухгалтарам, якi дрэнажнiкам зарплату прывозiў. Адна зусiм старая баба расказвала якраз тое, што я запiсаў:

- Кадук яе ўзяў, распуснiцу. Гэтая пачвара пахапала б усiх людзей, каб ёй было вольна на гэты свет з'яўляцца, але Бог так зрабiў, што яна сама не мае ўлады над сабою, а чакае, пакуль паклiчуць. Не клiч Кадука!

XVI. ЦЕЛААХОЎНIК

О'kay! Значыць - да сталiцы. А я дарогi люблю. Сядзеш - едзеш. У мяне ўсё жыццё - дарога. Толькi гэта не для газеты. Я адной табе належу, як спяваюць цяпер, Беларусь мая. I больш нi-нi.

Маё жыццё - гэта маё жыццё!

Вось каньяк, бяры адкаркоўвай. Дай сюды. Бачу, не ўмееш. Вось так. Загад - выкананне. Намёк - выкананне. Ён падумаў, а я ўжо раблю. Хто ён? Хто я? Цiха! Не для газеты.

Вось едзем, нi ты мяне не ведаеш, нi я цябе не ведаю. Любата. I знаёмiцца не будзем. Суседзi, спадарожнiкi мы, i дастаткова. Давай, сусед, па маленькай. Як кажуць, "за знаёмства". Ху-у-ух! Лады!

Гэта ж я з памiнак. Брат у мяне быў. Жыў, жыў i памёр. Двое нас было. Я ды ён, i больш нiкога - нi мацi, нi бацькi, нi цёткi, нi дзядзькi. Толькi родны iнтэрнат пад Мсцiславам. Аднаму яму належым, як цяпер спяваюць.

Да войска я за братам глядзеў, я ў салдаты, ён у турму. А ў войску красата. No problem. Спорт люблю. Ведаеш, як страляю? Восем з дзесяцi. Фiрма! Толькi iдыёт будзе выхваляцца, што зможа дзесяць з дзесяцi зрабiць. А мы не, мы бяром свае восем, i нам больш не трэба. А брат мой узяў у вясковай храме свае пяць гадоў турмы. А я ў войску адхапiў тое, што маю. Целаахоўнiк я. Толькi не для газеты. Папярэджваю!

Мне цяпер што? Я адзiн. I хто сказаў, што ў полi ён не воюш? Ён воюш у полi, нават i адзiн, як раней спявалi.

А з братам мы дамовiлiся, яшчэ як я ў салдаты сыходзiў. Калi хто чырвоную пляму на Месяцы ўбачыць, значыцца - няма ў яго больш брата, адзiн ён застаўся, як вока ў iлбе.

Вось пазаўчора выйшаў я з цiра, галаву ўзняў, а на небе поўня, а на поўнi кроў. На ранiцу выклiкаюць i кажуць, што трымай камандзiроўку i грошы, едзь i хавай па-людску брата свайго. Паехаў i пахаваў. У домакiраўнiцтве выпiў я пляшку каньяку з сантэхнiкамi, яны ж сёе-тое дапамаглi на могiлках. Здаў ключ ад кватэры; ён жа адзiн жыў.

I вось еду. А тут ты. Так што drink за брата майго. I забылiся.

Лепш пра другое.

Пра што два мужыкi павiнны гаварыць? Слушна, пра жанчын. Раскажу пра Пантэру. Пра манекеншчыцу. Фiрмовая дзеўка. На часопiсных вокладках яе face класна глядзiцца. Ды што face? Там такiя ногi - атам. Глянуць i памерцi. А пастава гнуткая, што ў пантэры.

Пазнаёмiлiся мы ў Румынii. Паехалi з вiзiтам, а каб не сумаваць на ўрачыстых вячэрах - прыхапiлi калекцыю нацыянальных строяў. А хто гарсэты ды намiткi будзе дэманстраваць? Ясна хто - дзяўчаткi, прыгажунi нашыя. I ўсе пры справе i ўдзень i ўначы. I ўсе смяюцца. I Пантэра смяялася ўдзень, а ўначы я да яе, а яна мне - no. Тады я ёй цiха-цiха кажу, што болей за мяжу не паедзе. Сказаў i пайшоў у свой нумар. А праз пяць хвiлiн тукi-тукi. I цэлую ноч быў fuck art. Як яна прагiнае спiну, як дапамагае. Талент! Генiй. Я пяць разоў адлятаў.

Назаўтра яна шампанскае Чаушэску падносiла. Такое жыццё, брат. А Чаушэску - iнтэлiгентны чалавек. Сцiплы. Мне дык вельмi спадабаўся. Эўрапеец. Толькi не трэба параўнанняў! А яго забiлi. Дзiкунства! Ён у Пантэры келiх узяў. Па ўсiм было вiдаць, што спадабалася прыгажуня. Гэта ж яна думала, што праз fuck ёй шампанскае насiць даручылi. А на самай справе з-за твару, ног, ну, i за art, вядома. I было ў мяне з Пантэрай румынскае каханне.

А вярнуўся, i адразу выклiкаюць i пытанне задаюць: "Хто гэта за мяжу больш не паедзе?" I смяюцца. Заклала мяне Пантэра, вось табе i маеш.

Ведаеш, я прыдумаў - будзеш братам маiм. О'kay! А як убачыш кроў на Месяцы, ведай - мяне больш няма.

А цяпер bye-bye.

XVII. ЭМIГРАНТ

У пятнiцу Эмiгрант вярнуўся з Варшавы ў Менск на светлым "Мерседэсе", якi падаравала яму заможная жонка, палячка.

Знаёмыя наляцелi, як восы на цукар. Абдымкi. Пацалункi. Балбатня. Захапленне машынаю i апранахамi. Жарцiкi. Развiтаннi. Нарэшце - пустата i самота.

Эмiгрант затэлефанаваў даўняму сябруку, якi з радасцю пагадзiўся пабыць за рулём "Мерседэса".

Суботу i нядзелю Эмiгрант прасядзеў у сваёй менскай каханкi разам з сябруком i ягонай чарговай "нявестаю".

У панядзелак усе чацвёра наведалi выставу, дзе каханка i "нявеста" дэманстравалi прывабнасць ажно з семнаццацi фотаплакатаў. Эмiгрант засумаваў, развiтаўся i пайшоў пешкi да бацькоў.

У аўторак ён выклiкаў сябрука ўвечары. Той завёз Эмiгранта ў "Глiнтвейню", што ў дварах Траецкага прадмесця. Народу ў "Глiнтвейнi" было шмат, i Эмiгрант з сябруком падселi за стол да чалавека з пераламаным носам. Той весялiў дзвюх маладзiц.

Эмiгрант выпiў сто грамаў пасольскай гарэлкi, i яму захацелася пазнаёмiцца з суседзямi па стале; тым больш, што твар з пашкоджаным носам быў знаёмы, а маладзiцы былi, пэўна ж, з тых, хто не прымушае доўга ўгаворваць.

- Я вось толькi што прыехаў з Варшавы, - пачаў Эмiгрант, - i магу вам сказаць, што тут лепш, чым там.

Маладзiцы натапырылiся, не раўнуючы вераб'i на марозе.

- Ведаю, - сказаў чалавек з перабiтым носам. - Я нават ведаю, хто ты такi.

- Я таксама цябе недзе бачыў, - Эмiгрант спрабаваў успомнiць, але не здолеў.

- На "Ратушы", у хiповыя часы. Ты на "Ратушы" быў каралём. I нават мянушка твая - Князь.

- Гэта ў мяне ад прозвiшча - Князькоў. Толькi я цябе нiяк не ўспомню.

- Пэўна, з-за носа, - меркаваў чалавек са шнарам на пераноссi.

- А што такое "Ратуша"? - уставiла адна з маладзiц.

- Сквер насупраць Дома ўрада, - адказаў Эмiгрант.

- А чаму тут лепш, чым там? - пацiкавiлася другая.

- Тут мама, тата i... каханне, - цiха адказаў Эмiгрант.

- А мы вось выставу фотаплаката адзначаем, - паведамiла тая, што пыталася пра "Ратушу".

- А ш-ш-што г-г-гэта твае плакаты на выставе? - Эмiгрант пачаў заiкацца, калi звярнуўся да суседа па стале.

- Мае.

- Усе?

- Усе.

Эмiгрант памаўчаў, супакоiўся i спытаўся:

- А ты змог бы зрабiць мой партрэт, толькi каб я на iм быў на дванаццаць гадоў маладзейшы, каб я быў такi, як на "Ратушы" - кароль хiпi. Я далярамi заплачу.

Чалавек з непрыгожым носам паглядзеў на самаўпэўнены твар Эмiгранта, успомнiў, што ў таго былi доўгiя, да плеч, валасы, i сказаў:

- Магу.

- Дамовiлiся. А цяпер, дзяўчаты, я вас запрашаю пакатацца на белым "Мерседэсе". Вядома ж, калi фотамайстра не будзе супраць.

- Буду толькi рады, калi ты, князь, пакатаеш дзяўчат. У мяне яшчэ ёсць справы на вечар.

"Мерседэс" плаўна адкацiўся ад ганка "Глiнтвейнi", на якiм прыпальваў цыгарэту чалавек з крывым носам. Раптам шыкоўная машына дала заднi ход. Эмiгрант высунуўся з акна:

- Т-т-толькi не фатаграфуй больш маю каханку без трусоў.

Ён зноў заiкаўся.

У сераду Эмiгрант прагуляў больш за 500 дзеравяных (рублёў) разам са сваiмi новымi сяброўкамi з "Глiнтвейнi".

У чацвер ранiцай ён развiтаўся з бацькамi. Мама плакала. А ўначы Эмiгрант перасек мяжу.

XVIII. БОЖАЯ МАЦI

Рэстаўратар сядзеў на рыштаваннях у хрысцiянскiм саборы. Касцёл асвятлялi жаўтлявыя лямпачкi. Начны вецер напiнаў тоўсты полiэтылен, якiм былi зацягнуты вокны.

Другi дзень рэстаўратар адпрацаваў адзiн у вялiкай баракальнай пабудове. Ён здымаў копii з фрэсак. Вочы балелi. Маляваць рэстаўратар больш не мог, але iсцi ў брудны i сумны гатэль не хацелася. Ён сядзеў на пыльных дошках, звесiўшы ногi, i глядзеў "у нiкуды".