Кир Булычев - Выкраданне Чарадзея (на белорусском языке)

• Название: Выкраданне Чарадзея (на белорусском языке)
• Автор: Кир Булычев
• Жанр: Научная Фантастика

---

- Не, - сказаў Раман. - Нават калi ты не хлусiш, ты ўсё роўна застанешся тут. Я не веру табе.

- Час не чакае, - сказаў хлопец.

- Што ён увесь час паўтарае? - спытаўся блазан.

- Ён павiнен сустрэцца з адным чалавекам.

Яцвяг паклаў на левую далонь лязом шаблю, быццам цешыўся з яе цьмянага бляску.

- Князь загадаў, - паўтарыў ён, - пара iсцi.

- З табою пойдзе Акiплеша, - сказаў Раман. - Ён усё ведае.

- Князь загадаў, - паўтарыў яцвяг, i ў словах яго была пагроза.

Ганна ўбачыла, што Раман падаў якiсьцi знак хлопцу i той, ледзь прыкметна кiўнуўшы, пайшоў уздоўж сцяны ў змроку. Кiн ляжаў з расплюшчанымi вачыма. Уважлiва сачыў за людзьмi ў падвале. Крыху паварушыў плячыма.

- Ён здыме вяроўкi, - прашаптаў Жуль, нiбыта баяўся, што яго пачуюць, галоўнае - зняць вяроўкi.

Яцвяг таксама ўважлiва сачыў за тым, што адбываецца навокал, нiбы адчуваў нядобрае.

- Цэзар, - сказаў блазан, - не бяры грэх на душу.

- Ты нiколi не станеш вялiкiм чалавекам, - адказаў Раман, робячы крок да стала, каб адцягнуць увагу яцвяга, - наш час не трывае добрых. Стаўка занадта вялiкая. Стаўка - жыццё i вялiкая магiя. Ты! - крыкнуў ён нечакана яцвягу. I замахнуўся кулаком. Яцвяг мiмаволi ўзняў шаблю.

I ў гэты момант блiснуў хлопцаў нож - коратка, невыразна адлюстраваўшыся ў рэтортах. I яцвяг адразу выпусцiў шаблю, бессэнсоўна i безнадзейна iмкнучыся ўбачыць прычыну болю, дастаць закiнутымi за спiну рукамi ўваткнуты ў спiну нож... i рухнуў на бок, ссунуўшы цяжкi стол. Рэторта з цёмнай вадкасцю захiсталася, i Раман кiнуўся да стала i падхапiў яе.

- Як я спалохаўся... - сказаў ён. Блазан глядзеў на яцвяга.

- Нядобра выйшла, - сказаў блазан. - Ой, як нядобра выйшла...

- Скажам князю, што ён пайшоў. Выцягнi яго наверх - i за хлеў. Нiхто ноччу не знойдзе.

- Кроў, - сказаў блазан. - I гэта ёсць пазнанне?

- Дзеля якога я аддам сваё жыццё, а тваё - тым больш, - сказаў Раман. Цягнi, ён лёгкi. Блазан стаяў нерухома.

- Паслухай, - сказаў Раман. - Я вiнаваты, я цябе ўсё жыццё iншаму вучыў... я цябе вучыў, што жыццё можна зрабiць добрым. Але нельга не змагацца. За навуку змагацца трэба, за шчасце... iдзi, мой раб. У нас ужо няма выйсця. I грэх на мне.

Блазан нагнуўся i ўзяў яцвяга за плечы. Галава адкiнулася назад, рот пратулiўся ў грымасе.

Блазан павалок яго да лесвiцы. Хлопец падхапiў за ногi забiтага.

- Я больш не магу, - сказала Ганна. - Гэта жах.

- Гэта не канец, - сказаў Жуль. Ён наблiзiў шар да Кiнавага твару, i той, нiбыта здагадаўшыся, што яго бачаць, усмiхнуўся вуснамi.

- Вось бачыш, - сказаў Жуль. - Ён справiцца.

У Жулевым голасе не было ўпэўненасцi.

- А цi можна выклiкаць вам дапамогу? - спыталася Ганна.

- Не, - коратка адказаў Жуль. Блазан з хлопчыкам выцягнулi труп наверх. Раман паклiкаў хлопца:

- Глузд! Вярнiся.

Хлопец збег па лесвiцы ўнiз.

- Мне не дацягнуць, - зверху паказаўся блазнаў твар.

- Дацягнi да выхаду - паклiчаш Явайлу. Схавайце - тут жа iсцi на сцяну. Скажаш, што я - следам. Хлопец стаяў пасярод пакоя. Ён быў бледны.

- Стамiўся, мой хлопча? Цяжкая школа чарадзея?

- Я паслухмяны, настаўнiк, - сказаў юнак.

- Тады iдзi. Памятай, што павiнен завязаць яму вочы.

Хлопец адчынiў патайныя дзверы i знiк. Раман паглядзеў на вялiкi пясочны гадзiннiк, якi стаяў на палiчцы каля печы. Пясок ужо ўвесь высыпаўся. Ён пацiснуў плячыма, перавярнуў гадзiннiк i глядзеў, як пясок сыплецца тонкiм струменьчыкам.

- Другая гадзiна апоўначы, - сказаў Кiн, - хутка пачне свiтаць. Ночы кароткiя.

- Так? - Раман нiбы ўспомнiў, што не адзiн у падвале. - Ты мне загадка - лiтовец. Цi не лiтовец? Лiў? Эст?

- Хiба гэта важна, чарадзей? - спытаўся Кiн. - Я вучань Бертольда фон Гоца. Ты чуў гэтае iмя?

- Я чуў гэтае iмя, - сказаў Раман. - Але ты не ведаеш, што Бертольд ужо два гады як памёр.

- Гэта толькi чуткi.

Дзверы загайдалiся, адчынiлiся, i з падземнага хода выйшаў хлопец, ведучы за руку высокага чалавека ў манаскiм убраннi з капюшонам, насунутым на лоб, i з цёмнай павязкай на вачах.

- Можаце зняць павязку, - сказаў Раман. - У нас мала часу.

Манах зняў павязку i перадаў хлопцу.

- Я падпарадкоўваюся ўмовам, - сказаў ён. - Я таксама рызыкую жыццём.

Ганна пазнала ландмайстра Фрыдрыха фон Какентаўзена. Рыцар падышоў да стала i сеў, паклаўшы на стол жалезную руку.

- Як рука? - спытаўся Раман.

- Я ўдзячны табе, - сказаў Фрыдрых. - Я магу трымаць ёю шчыт. - Ён павярнуў рычажок на тыльным баку жалезнай далонi. Пальцы сцiснулiся, нiбыта абхапiлi дрэўка дзiды. - Дзякую. Епiскап выбраў мяне, таму што мы з табою даўнiя сябры, - сказаў Фрыдрых. - I ты давяраеш мне. Раскажы, чаго ты хацеў нас бачыць?

- Вы злавiлi жамойта, якi ўкраў у мяне гаршчок з вогненнай сумессю.

- Так, - коратка сказаў Фрыдрых. - Ён хацеў забiць епiскапа?

- Зелле магло разарваць на кавалкi сто чалавек, - сказаў Раман.

Жуль зноў скiраваў шар на Кiна, i Ганна ўбачыла, як Кiн павольна варушыць рукою, вызваляючы яе.

- А гэта хто? - рыцар раптам павярнуўся да Кiна.

- Я хацеў у цябе спытацца, - сказаў Раман. - Ён запэўнiвае, што ён вучань Бертольда фон Гоца.

- Гэта хлусня, - сказаў рыцар. - Я быў у Бертольда перад яго смерцю. Нас, хто мае дачыненне да вялiкай тайны магii i ператварэнняў элементаў, так мала на свеце. Я ведаю ўсiх яго вучняў... Ён хлусiць. Дарэчы, паглядзi, зараз ён вызвалiць руку.

- Чорт! - вылаяўся Жуль. - Як ён заўважыў? Раман з хлопцам тут жа кiнулiся да Кiна.

- Твая праўда, брат, - сказаў Раман Фрыдрыху. - Дзякуй табе.

Кiн быў нерухомы.

- Гэта першы чалавек, якi развязаў вузел майго блазна.

- I таму яго трэба забiць, - сказаў рыцар. Раман схапiў з-за стала тоўстую вяроўку i моцна звязаў Кiну рукi.

- Пачакай, - сказаў Раман. - Ён размаўляе па-латынi не горш за нас з табою i ведае iмя Бертольда. Хутка вернецца мой блазан i дапытае яго. Ён дапытае яго як трэба. агнём.

- Як хочаш, - сказаў Фрыдрых. - Я чуў, што ты наблiзiўся да адкрыцця тайны золата.

- Ага, - сказаў Раман. - Я наблiзiўся. Але гэта доўгая праца. Гэта будзе не сёння. Я турбуюся за лёс гэтай працы.

- Цi толькi працы?

- I свой, i маiх памочнiкаў.

- Чым мы табе можам быць карысныя?

- Ты ведаеш чым - ты мой даўнi знаёмы. Ты страцiў руку, калi ў тваiм замку адбыўся выбух рэторты, хоць i кажаш, што гэта здарылася ў бiтве з сарацынамi.

- Дапусцiм, - сказаў рыцар.

- Мне галоўнае - захаваць усё гэта. Каб працаваць далей.

- Пахвальна. Але калi нашыя пойдуць заўтра на штурм, як я магу абяцаць табе бяспеку?

- I не толькi мне, брат, - сказаў Раман. - Ты ведаеш, што ў нас жыве польская князёўна?

Шар зноў прыблiзiўся да Кiна. Губы ў Кiна заварушылiся, i шар перадаў яго шэпт:

- Дрэнь справы. Думай, Жуль... Жуль кiўнуў, нiбыта Кiн мог убачыць яго. I павярнуўся да Ганны - можа, шукаў спачування?

- Калi ты пойдзеш, я не спраўлюся з машынаю? - спыталася Ганна.

- Не, мая дзяўчынка, - сказаў Жуль цiха. - Табе не выцягнуць нас.

Раман i рыцар паднялi галовы.

- Нехта iдзе, - хутка сказаў Раман хлопцу. - Затрымай яго. Я вярнуся. Рыцар цяжка ўстаў з-за стала i апусцiў капюшон.

- Завязаць вочы? - спытаўся Фрыдрых.

Раман махнуў рукою.

- Я выйду з табою. Хутчэй.

Патайныя дзверы зачынiлiся за рыцарам i Раманам.

Блазан спусцiўся па лесвiцы.

- Дзе гаспадар? - спытаўся ён.

- Не ведаю, - сказаў хлопец.

- Уцёк да ордэнскiх братоў? Не, ён адзiн не ўцячэ. Яму ўсё гэта патрэбна... гэтае яго золата... Гэтая яго ўлада i слава.

22

- Жуль, - сказала Ганна, - я ведаю, што рабiць.

- Праўда? - Жуль зноў павялiчыў Кiнаў твар. Кiн глядзеў на блазна.

- Я падобная на Магду. Ты сам сказаў, што я падобная на Магду.

- Якую яшчэ Магду? - у Жулевых вачах была туга.

- Польскую князёўну, Магдалену.

- Ну i што?

- Жуль, я пайду туды. Замест яе.

- Ты што, з глузду з'ехала? Не кажы глупства. Цябе пазнаюць. Мне яшчэ не хапала тваёй смерцi. I куды мы князёўну дзенем?

- Ды слухай спакойна. Жуль, мiлы, у нас з табою няма iншага выйсця. Хутка будзе свiтаць. Кiн звязаны i бяссiльны.

- Сцiхнi. I без тваiх iдэй моташна.

- Усё вельмi проста. Ты можаш мяне высадзiць у любым месцы.

- Вядома. - Ён пацiснуў плячыма.

- Тады высадзi мяне ў князёўнiнай спальнi. Гэта адзiнае выйсце. Зразумей нарэшце. Калi я не прабяруся да Кiна ў блiжэйшыя хвiлiны, ён загiне. Я ўжо не кажу, што правалiцца вашая справа. Кiн можа загiнуць. I мне гэта не ўсё роўна!

- Ты хочаш сказаць, што мне ўсё роўна? Ты што думаеш, Кiн першы? Думаеш, нiхто з нас не гiнуў?..

З акенца павеяла вiльготным халадком - надвор'е ў дваццатым стагоддзi таксама пачало псавацца. Брахалi сабакi. Ганна раптам адчула сябе ўдвая старэйшаю за Жуля.

- Не ў гэтым справа! Вядзi шар! Будзь мужчынам, Жуль! Вы азнаёмiлi мяне з вашай справай...

- Так, але... - Жуль сумеўся. - Занадта мы ўжо лезем у мiнулае.

- Перажывём. Успомнi: Кiн ляжыць звязаны.

Жуль некалькi секунд сядзеў нерухома. Потым рэзка павярнуўся, кiнуў позiрк на Ганну.

- Можа атрымацца так, што я не змагу сачыць за табою.

- Не марнуй часу. Вядзi шар у церам. Мне ж трэба пераадзецца.