Андрей Курейчик - Пемонцкi звер (на белорусском языке)

• Название: Пемонцкi звер (на белорусском языке)
• Автор: Андрей Курейчик
• Жанр: История

---

СЯСТРА ГАННА. Божа лiтасцiвы, як жа такое магчыма...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Магчыма, сястра Ганна, магчыма. Племя Каiнава!

СЯСТРА БЕРНАРДА. А потым скормлiвала iх мяса сваiм сабакам. Праўду кажу вам, скуру з жывых здзiрала. На круках людзей вешала. Нiкога не шкадавала. Нават брата свайго, графа Брандыёна, сваiмi рукамi закалола. Нож па самае дзяржальна ў горла засунула i ўсмiхаецца. I бацька яе побач.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Ён, кажуць, звяруга. I на нагах ў яго мядзведжыя кiпцюры.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Ну, кроў сваiх ворагаў ён п'е быццам...

СЯСТРА ГАННА. А яна?

СЯСТРА БЕРНАРДА. Яна?

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Яна якраз любiць такiх беленькiх

СЯСТРА БЕРНАРДА. ...такiх маленькiх...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. ...манашак, як ты

СЯСТРА БЕРНАРДА. Вось прыйдзе ўначы, перарэжа тваё горлачка i будзе пiць...

СЯСТРА ГАННА. А-а-а... Сястра Бернарда, сястра Вентурыя, чаго вы мяне пужаеце? Мне страшна. Нашто вы мяне пужаеце?

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Я чаго тут пужацца? Праўда, сястра Бернарда? Калi яна кiм i перакусiць, дык у першую чаргу табою, сястра Ганна. Я б таксама не супраць...

СЯСТРА ГАННА. А-а-а-а... Страшыце, страшыце! Згiньце вы! Не буду больш з вамi размаўляць.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Сястра Вентурыя, ужо i месяц мiнуў, а нiхто з сястрой Iзабэлай дагэтуль i не размаўляе.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Мацi-Iгумення так i не зняла забароны. А забарона тая страшная. Пад пагрозай анафемы. Усе павiнны трымацца ў баку ад яе. I дапамагаць нельга.

СЯСТРА ГАННА. Ёй далi такую цяжкую працу, такую цяжкую.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Па грахах i праца.

СЯСТРА ГАННА. Гэта так... Толькi яна ледзь не надрываецца кожны дзень мураваныя падлогi скрабсцi. I ўсё на каленях. А камень халодны, востры. I вада цяпер зусiм халодная. Уначы ледзяной скарынкаю пакрываецца. А рукi... Я бачыла яе рукi. Яны зусiм ссiнелi ад халоднай вады, скура сцерлася, крываточыць

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Але, за такой працай нядоўга працягне.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Так ёй i трэба. Настаў час адказваць за грахi. I гэта толькi пачатак тых пакутаў, што давядзецца ёй вытрываць, не тут, дык пасля жыцця.

СЯСТРА ГАННА. Памажы ёй, Божа.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Гасподзь наш - лiтасцiвы.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Аман.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. А вы чулi, што... Зiрнiце, няма нiкога?

СЯСТРА ГАННА. (азiраецца): Нiкога.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Ну, хутчэй кажы. Не мучай.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Чула я, што яна пайшла ў манастыр не дзеля пакаяння i выратавання душы, а каб не iсцi замуж за герцага Нармандскага.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Яна адмовiла герцагу? Якая дзёрзкасць! Можа, ёй у мужы iмператара трэба?

СЯСТРА ГАННА. Хрысце Божа, адмовiла герцагу! А раптам цяпер герцаг пойдзе на манастыр? Мы ледзьве адбiлiся ад паўночнага лiха.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Сапраўды, вiкiнгi прынеслi ў мiнулым годзе вялiкiя разбурэннi.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Мацi-Iгумення не баiцца герцага. Не баiцца вiкiнгаў. Мацi-Iгумення нiкога i нiчога не баiцца, акрамя гневу Божага.

СЯСТРА ГАННА. Так, усё ў руках Божых. Найсвяцейшая Дзева Марыя не пакiне нас.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. (змоўнiцкiм голасам): Хадзем на кухню.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Вой, нядобра гэта.

СЯСТРА ГАННА. Калi сястра Ганорыя праведае...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Хiба мы туды на Iзабэлу iдзем глядзець? Хiба мы правiлы манастыра iдзем парушаць, а, сястра Бернарда?

СЯСТРА БЕРНАРДА. Не, не... Як такое можна падумаць? Мы - на Iзабэлу? Тфу. Мы туды агароднiну iдзем разбiраць.

СЯСТРА ГАННА. I мы не вiнаватыя, што там можа апынуцца сястра Iзабэла.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Малайчына, сястра Ганна. Слушна гаворыш.

СЯСТРА БЕРНАРДА. I нам трэба паспяшацца.

СЯСТРА ГАННА. Я згараю ад нецярпення, так хочацца... агароднiну разбiраць.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Так, гэта вельмi захапляюча. (Смяюцца).

СЯСТРА БЕРНАРДА. Хадземце.

(Выходзяць).

Сцэна 5

(Iзабэла мые падлогу. Яна ледзь не падае з ног ад стомы i голаду. Вусны яе нешта шэпчуць).

IЗАБЭЛА. (мармыча): Божа, памажы мне, Божа... (Заходзiць сястра Ганорыя i дэманстратыўна вылiвае на падлогу памыi. Выходзiць. Iзабэла кленчыць, каб прыбраць iх, але трацiць прытомнасць ад стомы i падае. Заходзiць сястра Марыя).

СЯСТРА МАРЫЯ. (падбягае да Iзабэлы) : Сястра Iзабэла, сястра Iзабэла... Уставай! Уставай... Ох, сiняя ўся. Ачуньвай! Не трэба табе на падлозе ляжаць. Камень надта халодны. Памрэш... Чуеш? Божа, не давядзi... (Падымае яе i ўсаджвае на лаўку). Ну, ну... Сястра Iзабэла.

IЗАБЭЛА. (ледзь чутна): Што? Што такое...

СЯСТРА МАРЫЯ. Сястра Iзабэла, гэта я, я, сястра Марыя. Сястра Марыя. Пазнаеш мяне?

IЗАБЭЛА. Так... Што са мною?

СЯСТРА МАРЫЯ. Ты ўпала. Упала. Нельга на халоднай падлозе ляжаць.

IЗАБЭЛА. Так, гэта нiчога... Я зараз... Зараз. (Спрабуе ўстаць). Мне трэба вымыць. (Паказвае на памыi). Вымыць... падлогу.

СЯСТРА МАРЫЯ. Ну куды табе. Ты i на нагах не трымаешся. Ах, ах, ах...

IЗАБЭЛА. Я нiчога, нiчога... галава крыху кружыцца. Я, я ўжо лепей... лепей сябе адчуваю.

СЯСТРА МАРЫЯ. Бачу я, як ты сябе адчуваеш. Ты хворая.

IЗАБЭЛА. Не трэба, не трэба... Iдзi. Цябе пакараюць, калi ўбачаць са мною. Дзякуй. (Спрабуе падняцца i зноў падае).

СЯСТРА МАРЫЯ. Сядзi, сядзi. Ох, упартая ты. Сядзi, кажу табе! Я сама ўсё зраблю. (Iдзе да вядра).

IЗАБЭЛА. Не, табе нельга.

СЯСТРА МАРЫЯ. Маўчы. Зараз лепш не крычаць. Сястра Ганорыя можа пачуць. Святая Марыя Магдалiна, памажы нам...

IЗАБЭЛА. Навошта ты гэта робiш?

СЯСТРА МАРЫЯ. А хiба Хрыстос не вучыў дапамагаць людзям?

IЗАБЭЛА. Дзякуй табе. Я проста стамiлася...

СЯСТРА МАРЫЯ. Вельмi?

IЗАБЭЛА. Нiчога, гэта пройдзе. Я... я навучуся.

СЯСТРА МАРЫЯ. Мацi-Iгумення правярае цябе. Гэта выпрабаванне. Табе проста трэба пацярпець.

IЗАБЭЛА. Я пацярплю.

СЯСТРА МАРЫЯ. Я ведаю, ты моцная. Толькi без Бога якая можа быць моц? На вось. (Нешта перадае ёй).

IЗАБЭЛА. Што гэта?

СЯСТРА МАРЫЯ. Гэта каўчэжац. Там мошчы святога Iеранiма. Ён заўсёды мне дапамагаў. I табе дапаможа. Малiся толькi, i абавязкова дапаможа.

IЗАБЭЛА. Дзякуй. (Вешае каўчэжац сабе на шыю).

СЯСТРА МАРЫЯ. Сёстры кажуць, што ты дачка звера. Што ты пiла кроў сваiх ворагаў i ела iх смажанае мяса. Што ты адна магла забiць дзесятак рыцараў...

IЗАБЭЛА. (смяецца): Яны праўда так думаюць?

СЯСТРА МАРЫЯ. Усiм вядома, колькi нармандцаў было пакарана па загадзе твайго бацькi.

IЗАБЭЛА. На вайне заўсёды шмат ахвяр.

СЯСТРА МАРЫЯ. Але кажуць, ты забiла нават роднага брата.

IЗАБЭЛА. Ён быў здраднiкам. Ён падаслаў да бацькi наёмнага забойцу. Той пралiчыўся - бацька застаўся жывы. Толькi паранены - ён страцiў вока. Брат зрабiў свой выбар.

СЯСТРА МАРЫЯ. I ты сама?..

IЗАБЭЛА. Так, я забiла яго. Я выклiкала яго на перамовы, нiбы хачу аб'яднацца з iм i выступiць супраць бацькi, i там перарэзала яму горла. Я глядзела, як ён хрыпеў i захлынаўся сваёю крывёю.

СЯСТРА МАРЫЯ. Божа, даруй ёй яе грахi.

IЗАБЭЛА. Але ўсё гэта ў мiнулым.

СЯСТРА МАРЫЯ. Ад мiнулага не так лёгка пазбавiцца, мне здаецца.

IЗАБЭЛА. Не, я зрабiла свой выбар. Назад шляху няма. З крывёю скончана. Я стамiлася ад войнаў, стамiлася нават болей, чым ад мыцця падлогi.Цяпер усё. Я закапала свой меч.

СЯСТРА МАРЫЯ. Хiба ў жанчыны можа быць меч?

IЗАБЭЛА. У мяне быў. Толькi ў манастыры зброя не мае сэнсу. Бог тут адзiны абаронца. Толькi Ён...

СЯСТРА МАРЫЯ. Мне казалi, ты адмовiлася выходзiць за герцага Нармандскага.

IЗАБЭЛА. Ён вораг маёй сям'i. Што ж тут дзiўнага?

СЯСТРА МАРЫЯ. Проста... Герцаг Нармандскi такi магутны сiньёр. I хiба твой шлюб не мог стаць пачаткам усталявання мiру?

IЗАБЭЛА. Мiру? Мiру не iснуе. Мiр зараз - гэта толькi падрыхтоўка да вайны. А я... А я толькi разменная манета. Нармандыя хоча П'емонт. Захапiць яго праз шлюб са мною прасцей, чым праз вайну. Як толькi гэта адбудзецца, мяне заб'юць.

СЯСТРА МАРЫЯ. Заб'юць? Таму ты пайшла ў манашкi? Але гэта няправiльна. Сюды iдуць служыць Богу.

IЗАБЭЛА. А што мне было рабiць? Майго бацьку заб'юць. Гэта справа часу. Ён разумее гэта, таму i пайшоў на змову з баронамi. Але гэта яго не ўратуе. Я не ведаю... Усё страцiла сэнс. Я заблыталася... (Цiха). I я хачу жыць.

СЯСТРА МАРЫЯ. Божа, памажы ёй... Колькi зла! Колькi зла! Нiчога, тваё сэрца ачысцiцца ад брыдоты. Пройдзе час, i ты зразумееш... Калi толькi ты не...

IЗАБЭЛА. Ты яшчэ сумняваешся? Ну як табе даказаць, што я не ваўкалак?

СЯСТРА МАРЫЯ. (думае): Пакажы ногi.

IЗАБЭЛА. Ногi?! (Паказвае). Вось.

СЯСТРА МАРЫЯ. Так...

IЗАБЭЛА. А што, з маiмi нагамi штосьцi не так?

СЯСТРА МАРЫЯ. Мядзведжых кiпцюроў няма.

IЗАБЭЛА. Мядзведжых кiпцюроў? (Рагоча). Ну вы даеце... А можа, у мяне яшчэ што-небудзь не так? Сёстры не казалi? Можа, у мяне вужачы хвост i жабiная скура на жываце? А? А iклы? Пра iклы яны нiчога не казалi? А? (Яна рагоча).

Сцэна 6

(З'яўляецца Урбена. Па ўсiм вiдаць, што гэта вельмi старая жанчына. Яе твар закрыты тканiнаю, як у пракажонай. Яна абапiраецца на палку).

IЗАБЭЛА. (напалохана) Хто гэта?

СЯСТРА МАРЫЯ. Дзе?

IЗАБЭЛА. Там, у цемры...

СЯСТРА МАРЫЯ. Гэта...

УРБЕНА. Марыя, пастой там, у куце.

СЯСТРА МАРЫЯ. Я проста дапамагала ёй...

УРБЕНА. Выконвай.