Андрей Курейчик - Пемонцкi звер (на белорусском языке)

• Название: Пемонцкi звер (на белорусском языке)
• Автор: Андрей Курейчик
• Жанр: История

---

ФIЛIП. Я не...

СЯСТРА IААННА. Ты такi смешны. Я табе раскажу. Мне iншы раз хацелася пакахаць анёла. Толькi сапраўднага, а то ёсць чарцяняты зусiм як анёлы. Я хацела сапраўднага: з аблiччам анёла, з голасам анёла i каб з вачэй промнi... У тваiх вачах свецяцца промнi?

ФIЛIП. Слухай, хочаш быць са мною,а? Я табе прывязу шмат ежы...

СЯСТРА IААННА. Як добра кахаць анёла! А яшчэ лепей, калi анёл кахае цябе...

ФIЛIП. Паслухай...

СЯСТРА IААННА. Толькi анёлы такiя наравiстыя...

ФIЛIП. Паслухай, сястра Iаана, пакахай мяне. Пакахай мяне, я прывязу табе шмат ежы. Я прывязу табе самага лепшага казiнага сыру, алiваў, апельсiнаў. Чаго пажадаеш табе прывязу. Калi ласка...

СЯСТРА IААННА. Ну, чаго ты хочаш?

ФIЛIП. Калi ласка. Я прывязу табе шмат ежы.

СЯСТРА IААННА. Ты хочаш засунуць у мяне свой член? Ну, гэта нiкуды не варта. Ты ж не ведаеш, хто я. Ды i ты не анёл - у анёла няма члена (Смяецца). Не. Я не буду цябе кахаць нават за казiны сыр. Ты не анёл. Ты казляня. Я ведаю, хто анёл, ведаю, але табе не скажу. (Фiлiп садзiцца i плача, закрыўшы твар рукамi). Ну, не плач...

ФIЛIП. (плаксiвым голасам) Калi ласка.

СЯСТРА IААННА. Маленькi... Ну чаго ты хочаш? Сам падумай. Гэта ўсё з-за Марыi. Дурная Марыя, зусiм дурная... Не засмучайся, я табе таямнiцу адкрыю. Я ўмею чытаць будучае. Ёсць спосабы... У цябе ўсё будзе добра. Ты знойдзеш жанчыну, якая прадасць сябе за казiны сыр. Яны ўсе прадаюцца за казiны сыр. А гэты сыр забяру я. Не бойся, я не ўсiм раскажу, што ты хацеў... Ну што ты. Не плач, вазьмi кветачку. Да пабачэння, маленькi мой, табе трэба шмат, шмат сыру... Ага, забылася сказаць, Марыя пакахае цябе, пакахае...

(Смяецца i выходзiць, затым выходзiць i Фiлiп).

Сцэна 14

(Уваходзяць Мацi-Iгумення i сястра Ганорыя).

МАЦI-IГУМЕННЯ. Мне дакладвалi, што ранiцаю зноў заядаў замок у заходнiх веснiчках.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Сапраўды, матушка, заядаў. Ужо яго i так, i гэтак. Заржавеў зусiм. Восень сёлета такая дажджлiвая...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Восень дажджлiвая, а галовы дурныя! Тое, што замок ржавее, якi год вядома?

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ён i раней заядаў. Сапраўды, толькi не так. Заўсёды можна было штыром пакалупаць, ён i адчыняўся...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Па каваля паслалi?

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Заўтра прыедзе.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Добра, добра. Калi не галовы вашы, дык хоць замок няхай паправiць. Надалей... чуеш мяне? Надалей, каб загадзя глядзелi!

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Буду глядзець, буду. I сёстрам скажу.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Толькi так скажы, каб зразумелi. А то думаюць, што як стаяў манастыр чатырыста гадоў, дык i яшчэ столькi ж вось так i прастаiць. Дык вось не прастаiць!

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Скажу, матушка, усё скажу...

МАЦI-IГУМЕННЯ. (Махаючы рукою): Ну добра... Бог з вамi. (Уваходзiць сястра Марыя).

СЯСТРА МАРЫЯ. Матушка, вы тут. А я вас усюды шукала. I ў трапезнай шукала, i ў каплiцы шукала, i ў келлi, i ў...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Чаго табе?

СЯСТРА МАРЫЯ. Там такое... У нас жа ў Невельскiм лесе разбойнiкi.

МАЦI-IГУМЕННЯ. У Невельскiм лесе заўсёды былi разбойнiкi. Дык што здарылася?

СЯСТРА МАРЫЯ. Ноччу, у цемры, яны напалi на картэж бiскупа Альберта.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну...

СЯСТРА МАРЫЯ. (разгубiлася) Яны...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну скажы ты толкам! Бiскупа забiлi?

СЯСТРА МАРЫЯ. Не,не, дзякаваць Богу. Гасподзь засцярог яго. Нават не паранiлi. Рыцарам, што суправаджалi яго, пашчасцiла адбiць напад.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Слава Богу. Яны адбiлiся.

МАЦI-IГУМЕННЯ.. (усмiхаецца) Як жа ж не адбiцца? Хiба там разбойнiкi? Зброд адзiн! Беглыя сяляне, рабы... Я магла б ад iх адбiцца. Дык што?

СЯСТРА МАРЫЯ. Самi то яны адбiлiся. Так. А вось рыцар адзiн быў паранены. Цяжка паранены. Ледзь не сцёк крывёю...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну кажы хутчэй...

СЯСТРА МАРЫЯ. Бiскуп Альберт, памятаючы гасцiннасць вашую, пакорлiва просiць вас прыняць на вылячэнне ў наш святы прыстанак гэтага рыцара, якi пацярпеў за абарону веры...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Лепш сказаць, за абарону бiскупа...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ох, нядобра гэта.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Што нядобра?

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Усё ж такi мужчына ў сценах манастыра...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Як ён сябе адчувае?

СЯСТРА МАРЫЯ. Дрэнна... Кажуць, што вельмi. Па ўсiм вiдаць, што дрэнна. Ён амаль увесь час без прытомнасцi. Шмат трызнiць. А раны крываточаць, як iх не затыкай.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А чаму адразу нам? Навошта нам? Хiба не мог бiскуп яго каму-небудзь iншаму даручыць, каб вылечылi?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Замаўчы. Ты хоць сама разумееш, пра што гаворыш? Чалавек гэта, не смецце...

СЯСТРА МАРЫЯ. Дык што адказаць? Пасланец чакае.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Мы прымем яго. Невельскi манастыр нiкому не адмаўляў у дапамозе. Чуеш, Ганорыя? Нiкому! I нiколi не забывайся на свой хрысцiянскi абавязак. Калi гэты рыцар памрэ, значыць, такая воля Божая. Мы памолiмся за супакой душы яго i пахаваем ганарова, як абаронцу веры. А калi выжыве, аддзякуем Бога нашага за ласку Яго. Такая мая воля. Iдзi скажы, што мы прымем яго.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А хто будзе даглядаць яго?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Хто? (Хмурыцца). Сястра Iзабэла.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Сястра Iзабэла? Матушка, але гэта... Гэта неабачлiва. Яна яшчэ...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Сама ведаю. Будзе так, як я сказала. Яна будзе даглядаць яго. Iзабэла з П'емонта так лёгка пралiвала кроў i наносiла раны людзям, што каму, як нi ёй, цяпер адчуць, колькi працы i пакут каштуе выратаванне хаця б аднаго параненага. Сястра Ганорыя, перадасi ёй: яна павiнна адна, неадлучна, i ўдзень, i ўначы сядзець з iм, даглядаць яго, прамываць ягоныя раны i малiцца за ягоную душу. Усё. Такое маё рашэнне.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Вельмi мудра. Я дурнiца, дурнiца...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ты чула, сястра Марыя?

СЯСТРА МАРЫЯ. Так, матушка.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну дык чаго стаiш? Выконвай!

СЯСТРА МАРЫЯ. Бягу, матушка.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Iдзi, Ганорыя, табе даручаю прасачыць за ўсiм. Я зайду да яго перад абедняю.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Усё праверу, за ўсiм прасачу.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Iдзiце... Няхай сястра Iзабэла падрыхтуецца...

(Сястра Ганорыя i сястра Марыя выходзяць).

Сцэна 15.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Урбена! Урбена, дзе ты? (Выходзiць Урбена).

УРБЕНА. Я чакала, пакуль ты вызвалiшся.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Слухай, даўно хацела пагутарыць з табою.

УРБЕНА. Пра што?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Няўжо заўсёды было так?

УРБЕНА. Як?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Цяжка. Я даўно стала заўважаць за сабою... Я стамляюся. Вельмi стамляюся...

УРБЕНА. Верыць?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Не, не, вера мая такая ж моцная, як i раней. Але я стамляюся змагацца. Граху ўсё болей... А сiлы канчаюцца. Цi ўсё гэта мне здаецца, скажы мне?

УРБЕНА. Навошта?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Таму што... Таму што я губляю надзею. А з надзеяй страчваю сiлу. I я баюся, што калi я страчу сiлу, то ў рэшце рэшт пахiснецца i мая вера. Раскажы мне, дай мне добрую параду. Ты старая, ты бачыла пачатак свету. Ты павiнна ведаць.

УРБЕНА. Так, я шмат што бачыла... Ведаеш, мала, мала што змянiлася з тых часоў. Мала... Цi стала больш граху? Можа i не. Менш стала праведнiкаў. Венгры, венгры спустошылi нашыя душы. Яны паглынаюць iх. Марудна, але напэўна... Грэх памнажаецца. I хутка ён перапоўнiць чашу...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Хутка?

УРБЕНА. А ты сама не заўважаеш знакi?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Заўважаю. Я спрабую паўстаць супраць iх.

УРБЕНА. Як?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Праз веру. Праз веру ў Бога Нашага Iсуса Хрыста.

УРБЕНА. Як заўсёды. Таму i прыняла Iзабэлу?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Думаеш, мне гэта было лёгка? Памятаеш, праз адну ахвяру свет быў выратаваны. А я веру, веру, Урбена, што праз святло адной душы выратуецца Невельскi манастыр.

УРБЕНА. А чаму думаеш, што праз яе?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ёсць у ёй нешта. Сiла. Вось толькi не ведаю, Бог гэта цi Д'ябал. Я веру, што Бог. Як ты думаеш, Урбена?

УРБЕНА. А навошта табе мая думка? Ты заўсёды сама прымаеш рашэннi... Твая вера вядзе цябе. Яна вядзе цябе лепш, чым мае парады. Ты лепшая iгумення сярод тых, каго я памятаю. Мяне заўсёды здзiўляла, як сiла цягнецца да сiлы. Ты ад самага пачатку вылучала Iзабэлу сярод iншых.

МАЦI-IГУМЕННЯ. I што?

УРБЕНА. Калi Бог у ёй пераможа, яна будзе лепшая за цябе.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Я ведаю, Урбена, ведаю...

УРБЕНА. (Усмiхаецца) Гм... Папярэдняя iгумення таксама прасiла ў мяне парады. (Паўза). Наконт цябе...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Што ты ёе сказала?

УРБЕНА. Тое, што i табе. Яна зрабiла правiльны выбар. Справа за табою...

(Урбена выходзiць. За ёю выходзiць Мацi-iгумення).

Сцэна 16

(Уваходзяць сястра Вентурыя, сястра Бернарда, сястра Ганна, а з iмi i сястра Марыя. Яны ўцягваюць у келлю параненага рыцара. Таксама ўваходзiць i Фiлiп, але ўсю сцэну маўчыць, глядзiць на сястру Марыю.)

СЯСТРА БЕРНАРДА. Асцярожненька, асцярожненька, так,так, так.... Сюды яго.

СЯСТРА ГАННА. Ён такi бледненькi...

СЯСТРА МАРЫЯ. Не дзiва, што ён як палатно. Столькi крывi страцiў...

СЯСТРА ГАННА. Балюча яму, напэўна.

СЯСТРА МАРЫЯ. Ой, ён зараз прытомнасць страцiць. Монсеньёр Жафрэй, монсеньёр...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Не разумее нiчога...

СЯСТРА БЕРНАРДА. Яго завуць Жафрэй?

СЯСТРА ГАННА. Так, ён...Ой...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Ён, здаецца, падае.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Трымай яго!