Андрей Курейчик - Пемонцкi звер (на белорусском языке)

• Название: Пемонцкi звер (на белорусском языке)
• Автор: Андрей Курейчик
• Жанр: История

---

IЗАБЭЛА. Добра, добра. Я буду малiцца за нас дваiх.

ЖАФРЭЙ. Мне так лягчэй... Як тут холадна.. Холадна... А ў жываце пячэ.

IЗАБЭЛА. Жафрэй, толькi не памiрай. Не памiрай, чуеш?

ЖАФРЭЙ. Ты анёл. Ты прыйшоў па мяне?

IЗАБЭЛА. Я сястра Iзабэла. Памятаеш?

ЖАФРЭЙ. Iзабэла... Прыгожае iмя. Я пайду з табою.

IЗАБЭЛА. Жафрэй, гэта лiхаманка.

ЖАФРЭЙ. Я бачый цябе ў сне... Дай мне руку... (Зноў трацiць прытомнасць).

IЗАБЭЛА. (плача) Жафрэй, мiлы мой, Жафрэй, не памiрай, харошы мой, прашу цябе. Ну збярыся, ну калi ласка... Паслухай мяне, Жафрэй. Божа, не дай яму памерцi. Малю цябе, вазьмi мяне - злiтуйся над iм! Божа, молю цябе, бо ты мiласэрны. Злiтуйся над iм, злiтуйся! Малю цябе...

ЖАФРЭЙ. (апрытомнеў) Пячэ...

IЗАБЭЛА. Жафрэй.

ЖАФРЭЙ. Iзабэла, Iзабэла, ты са мною?

IЗАБЭЛА. З табою, мiлы мой, з табою. Не адыду ад цябе. Заўсёды буду з табою. Змагайся, змагайся, не здавайся... Ты ж ваяр, змагайся.

ЖАФРЭЙ. Цяжка... Ён стаў мне на грудзi...

IЗАБЭЛА. Хто?

ЖАФРЭЙ. Ён цiсне... Чаго ж ён так цiсне...

IЗАБЭЛА. Хто цiсне?

ЖАФРЭЙ. Цёмна Не магу...

IЗАБЭЛА. Я скiну яго (Кiдаецца яму на грудзi). Дыхай, дыхай... Так лягчэй?

ЖАФРЭЙ. Лягчэй.

IЗАБЭЛА. Нiкому цябе не аддам. Я буду ахоўваць цябе. Чуеш?

ЖАФРЭЙ. Ты анёл... Я кахаю цябе. (Трацiць прытомнасць).

IЗАБЭЛА. Жафрэй... (Застаецца сядзець побач з iм, чытае малiтву).

Сцэна 19

(Iзабэла молiцца. Уваходзiць Iаана).

IЗАБЭЛА. Хто тут?

СЯСТРА IААННА. Птушка Гон. Пер'е ў яе расце ўнутр, а сэрца - вонкi.

IЗАБЭЛА. Iаана? Сястра Iаана? Ты? Як я рада, што ты прыйшла. Я цябе чацвёрты дзень шукаю. Усюды шукаю. Дзе ты была...

СЯСТРА IААННА. У краiне Рэз траўкi збiрала.

IЗАБЭЛА. Траўкi? Так, так... Я як раз дзеля таго цябе шукала. Iаана, паглядзi, там ляжыць чалавек. У яго страшныя раны. Ён ў лiхаманцы. Яму дрэнна, а я зусiм не ведаю, як аблегчыць ягоныя пакуты. Я не ўмею, падкажы.

СЯСТРА IААННА. Натры яго смалою з тоўчанаю цыкутай i скарлупай арэха.

IЗАБЭЛА. Не кажы глупства. Не час жартаваць. Ён памiрае. Я ведаю, ты можаш выратаваць яго. Ты ведаеш таямнiцы траваў. Вылечы яго. Памажы, памажы яму дзеля славы Божай...

СЯСТРА IААННА. Дапамагi яму сама. Табе даручана.

IЗАБЭЛА. (сумелася) Iаана, што ты такое гаворыш?

СЯСТРА IААННА. Нiчога! Ты здраднiца. Я думала ты мая лепшая сяброўка, сястра...

IЗАБЭЛА. Але я табе сяброўка...

СЯСТРА IААННА. Хлусня! У цябе ёсць сябар. I хоць ён, пэўна, хутка памрэ, ты яшчэ паспееш нацешыцца з iм.

IЗАБЭЛА. (уражаная) Iаана, што ты такое кажаш?!

СЯСТРА IААННА. Тое, што ведаю. Тое, што бачыла на ўласныя вочы.

IЗАБЭЛА. Ты была тут?

СЯСТРА IААННА. Ад самага пачатку.

IЗАБЭЛА. Ты бачыла?

СЯСТРА IААННА. I бачыла, i чула. Усё зразумела. Бутон распусцiўся, а ў iм аса. Толькi джалiць яна мяне, мяне... (Плача).

IЗАБЭЛА. Iаана, ён памiрае...

СЯСТРА IААННА. (раз'юшана) Ён! Ён! Ён! Ён! А да мяне табе ўжо зусiм справы няма? Пагуляла з блазнаватай i кiнула, так?! Варта было з'явiцца першаму ж казлiшчу, i ты... Такое тваё боскае служэнне?

IЗАБЭЛА. Ды як у цябе язык паварочваецца такое казаць? Ён памiрае...

СЯСТРА IААННА. Нiчога ты не разумееш! Ты чэрствая, жорсткая, дурная! Я паверыла ў цябе... Я думала... Я... (Рыдае). Ты! Ты не ўяўляеш, кiм тя была для мяне! Ты не... I вось цяпер ён! I ты! Невыносна1

IЗАБЭЛА. (у разгубленасцi) Iаана, я жанчына. Мы не можам...

СЯСТРА IААННА. Дурнiца! (выбягае, рыдаючы). Якая ж ты дурнiца!

IЗАБЭЛА. (спрабуе спынiць) Iаана...

СЯСТРА IААННА. (На бягу) Траўка? Будзе табе траўка! Вылечу я яго. Радуйся!

(Выбягае).

Сцэна 20

ЖАФРЭЙ. (прыйшоў у сябе, слабым голасам) Iзабэла, Iзабэла.

IЗАБЭЛА. Жафрэй, ты прыйшоў у сябе? Дзякуй Богу, Ён пачуў мае малiтвы...

ЖАФРЭЙ. Колькi я ляжаў?

IЗАБЭЛА. Некалькi дзён.

ЖАФРЭЙ. А да гэтага...

IЗАБЭЛА. Трызнiў.

ЖАФРЭЙ. Дрэнна памятаю... Усё як скрозь полымя.

IЗАБЭЛА. Лiхаманка. Як сябе зараз адчуваеш?

ЖАФРЭЙ. Гарачка крыху спала. Лягчэй. Дыхаць лягчэй.

IЗАБЭЛА. А раны?

ЖАФРЭЙ. А... Бог з iмi...

IЗАБЭЛА. Хочаш чаго-небудзь?

ЖАФРЭЙ. Вады...

IЗАБЭЛА. Зараз. (Падае яму вады. Ён п'е). Бачыш, ты ўжо i пiць можаш. Самае страшнае ўжо прайшло. Паправiшся, дзякуй Богу.

ЖАФРЭЙ. Папраўлюся... Далёка яшчэ да гэтага. Галава балiць.

IЗАБЭЛА. Гэта пройдзе.

ЖАФРЭЙ. Ты ведаеш, у мяне да гэтае пары ў руцэ твой крыжык. Нi на iмгненне яго з рукi не выпусцiў.

IЗАБЭЛА. Вось i не выпускай. Ён табе дапаможа.

ЖАФРЭЙ. Я табе казаў, што ты анёл?

IЗАБЭЛА. I не аднойчы. У трызненнi.

ЖАФРЭЙ. Я праўду казаў.

IЗАБЭЛА. Добра, добра... Толькi не хвалюйся. Табе нельга зараз хвалявацца. Табе трэба берагчы свае сiлы, iначай не ачуняеш.

ЖАФРЭЙ. Я думаў, што памру сёння.

IЗАБЭЛА. Не кажя так.

ЖАФРЭЙ. I цяпер вось, гляджу на цябе, на твой твар, i думаю, што лепей бы памёр.

IЗАБЭЛА. Нельга так казаць, гэта грэх.

ЖАФРЭЙ. Мне ўсё роўна. Я кахаю цябе.

IЗАБЭЛА. Не.

ЖАФРЭЙ. Я кахаю цябе.

IЗАБЭЛА. Маўчы! Маўчы!

ЖАФРЭЙ. Я ведаю, гэта гучыць як блюзнерства тут, у святых сценах манастыра, казаць такое сятры Бога Нашага Iсуса Хрыста. Мне ўсё роўна! Няхай я загублю душу гэтымi словамi, але... Я кахаю цябе!

IЗАБЭЛА. Маўчы! Ну што ж ты робiш? Ты загубiш мяне. Ты загубiш мяне.

ЖАФРЭЙ. Мне ўсё роўна.

IЗАБЭЛА. Гэта грэх. Ты не можаш. Я дала зарок.

ЖАФРЭЙ. Але Гасподзь не забараняў каханне. Ён дарае каханне. Каханне сапраўднае (Iзабэла маўчыць). Божа, навошта ты мучыш мяне. Чалавек не мае ўлады над сваiм сэрцам. Чаму я не памёр сёння?! Я малiў цябе аб смерцi, Божа...

IЗАБЭЛА. Жафрэй, Жафрэй... Мы нiколi не зможам быць разам, зразумей жа гэта. Скарыся i пакiнь... Боль пройдзе, ты паправiшся, ты забудзеш.

ЖАФРЭЙ. Паглядзi мне ў вочы.

IЗАБЭЛА. Што?

ЖАФРЭЙ. Паглядзi мне ў вочы. (Глядзiць). Ты таксама не маеш улады над сваiм сэрцам.

IЗАБЭЛА. Божа... (Падае на каленi, пачынае малiцца). Божа, даруй, даруй... I злiтуйся, Божа. Я не вытрымала выпрабавання, слабая, слабая... што мне цяпер рабiць, Божа...

ЖАФРЭЙ. Не дакарай сябе. Мы ўжо праклятыя.

IЗАБЭЛА. Жафрэй...

ЖАФРЭЙ. Я забяру цябе адсюль. Як толькi я змагу сесцi на каня, мы паедзем. Паедзем далёка. У Навару. Нiхто не даведаецца.

IЗАБЭЛА. Я не магу. Я дала клятву!

ЖАФРЭЙ. Усе клятвы ўжо парушаныя.

IЗАБЭЛА. Злiтуйся!

ЖАФРЭЙ. Я не магу жыць без цябе.

IЗАБЭЛА. (Крычыць): Я не магу ўехаць!

ЖАФРЭЙ. Чаму?

IЗАБЭЛА. Ты не ўсё ведаеш. Я... я Iзабэла з П'емонта.

ЖАФРЭЙ. (збянтэжаны) Як...

IЗАБЭЛА. Я не магу паехаць. Ты не разумееш. Варта мне апынуцца за сценамi Невельскага манастыра, герцаг Нармандскi спусцiць усiх сваiх сабак. Я заложнiца гэтых муроў. У мяне ныма шанцаў... Мяне заб'юць. Заб'юць, разумееш? А калi ты будзеш разам са мною, дык i цябе таксама.

ЖАФРЭЙ. Я магу абаранiць цябе.

IЗАБЭЛА. Любы мой, храбры мой. Ваяры герцага - гэта не сялянскiя разбойнiкi з драўлянымi коламi. I iх нашмат болей.

ЖАФРЭЙ. Я папрашу за нас бiскупа Альберта. Ён дапаможа...

IЗАБЭЛА. Бiскуп сам марыянетка герцага. Ён не возьме на сябе адказнасць за жыццё Iзабэла з П'емонта. Iдзе вайна. Нiхто, нiхто не возьме на сябе такую адказнасць. Невельскi манастыр - адзiнае месца, дзе герцаг не можа дастаць мяне, пакуль...

ЖАФРЭЙ. Але я кахаю цябе. Клянуся, я што-небудзь прыдумаю.

IЗАБЭЛА. Безумоўна, базумоўна. У цябе будзе час паразважаць, пакуль загояцца раны.

ЖАФРЭЙ. Iзабэла, Iзабэла з П'емонта. Зверанё. Я не магу паверыць... Я бачыў яе... цябе. Тая была як сама смерць. У кожным яе воку сядзелi дзясятак дэманаў. Я памятаю, як яна рубiла рукi i галовы сваiх палонных. Сама... Я памятаю пырскi крывi на яе твары. Я памятаю выскал... А ты, ты зусiм iншая... Не, не, ты - не яна. Ты анёл.

IЗАБЭЛА. Яна. Яна, Жафрэй.

ЖАФРЭЙ. Сапраўды, Бог здзяйсняе цуды.

IЗАБЭЛА. Мы будзем разам. Толькi спачатку табе трэба вылечыцца. Паабяцай, паабяцай мне на святым крыжы, якi трымаеш у сваiх руках, што ты нiчога не будзеш распачынаць да тае пары.

ЖАФРЭЙ. Ты патрабуеш ад мяне зароку?

IЗАБЭЛА. Абяцай!

ЖАФРЭЙ. Я паабяцаю, але ты мяне пацалуеш.

IЗАБЭЛА. Абяцай!

ЖАФРЭЙ. Абяцаю табе... (Яна яго цалуе).

IЗАБЭЛА. Я буду гарэць ў пекле.

Заслона.

Сцэна 21

(Заходзяць сястра Вентурыя, сястра Бернарда i сястра Ганна).

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Дзе яна?

СЯСТРА ГАННА. Усё яшчэ з iм.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Яна з iм днямi сядзiць. Нi на хвiлiну не адыходзiць. I так тры тыднi запар.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Не да дабра гэта.

СЯСТРА ГАННА. А я думаю, богаўгодная гэта справа, даглядаць хворага, якi пацярпеў за веру.

СЯСТРА БЕРНАРДА. справа, бясспрэчна богаўгодная. Алнак гэта можа далёка зайсцi.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Я згодная з сястрой Бернардай. Быць так доўга сам-насам з мужчынаю, з рыцарам...

СЯСТРА ГАННА. Не разумею, пра што вы.

СЯСТРА БЕРНАРДА. З другога боку, ён яшчэ вельмi слабы, целам, i наўрад цi здольны...

СЯСТРА ГАННА. А што, калi папрасiць Мацi-iгуменню прызначыць ёй каго-небудзь у дапамогу? Ну каб спынiць гэтыя размовы...

СЯСТРА БЕРНАРДА. Маладая ты яшчэ, сястра Ганна, шмат чаго не разумееш. Няўжо мы можам ўказваць Мацi-iгуменнi, што рабiць? Балазе, мудрасцю нашую матушку гасподзь не абдзялiў. Яна сама ведае, як трэба. Ды i не згадзiцца яна нiколi змянiць сваё рашэнне.