Андрей Курейчик - Пемонцкi звер (на белорусском языке)

• Название: Пемонцкi звер (на белорусском языке)
• Автор: Андрей Курейчик
• Жанр: История

---

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Ён, здаецца, падае.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Трымай яго!

ЖАФРЭЙ. (слабым голасам) Не, не... Я магу iсцi сам...

СЯСТРА ГАННА. Дзе табе сам! Зараз мы вас пакладзем. Вось тут.

ЖАФРЭЙ. Я сам...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. У вас бядро восцем раскурожанае, а ён сам!

СЯСТРА МАРЫЯ. Вядома, вядома вы самi... Мы проста вам дапаможам.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Не марнуй словы, ён зноў страцiў прытомнасць.

СЯСТРА МАРЫЯ. А можа яго па шчоках, па шчоках?

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Трэба яго спачатку пакласцi.Ух, якi цяжкi!

СЯСТРА БЕРНАРДА. Правiльна, кладзi. (Укладваюць яго на лаву.)

СЯСТРА ГАННА. (паказвае) У яго, здаецца, зноў рана адкрылася. Глядзiце, кроў... (Усе з цiкавасцю паглядзелi.)

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. I праўда адкрылася. Глыбокая.

СЯСТРА БЕРНАРДА. (унушальна) Рана адкрылася, рана i закрыецца. Кровапусканне заўсёды карыснае.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. О, вiдаць, разбойнiкi так i падумалi. (Хiхiкаюць.)

СЯСТРА МАРЫЯ. З яго, напэўна, ужо цэлая бочачка выцекла.

СЯСТРА ГАННА. Трэба яму пад галаву што-небудзь. Вось так...

ЖАФРЭЙ. Балiць...

СЯСТРА МАРЫЯ. Божа, кроў...

ЖАФРЭЙ. Балiць...

СЯСТРА БЕРНАРДА. Вядома, балiць. Яшчэ як. Яму ж рагацiну, напэўна, на два пальцы загналi.

СЯСТРА МАРЫЯ. А што рабiць?

СЯСТРА БЕРНАРДА. Тоўчанымi рубiнамi яго кармiць трэба. Праўду кажу. Гэта кроў узнаўляе.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. А дзе ж гэтых рубiнаў узяць?

СЯСТРА ГАННА. (паказвае) Сцiх...

(Уваходзiць сястра Ганорыя)

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ну што, паклалi яго?

СЯСТРА БЕРНАРДА. Пакласцi то паклалi... Цяжкi...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Жывы?

СЯСТРА ГАННА. Жывы, дзякуй Богу. Толькi рана крывавiць. Перавязаць трэба было б...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Гэта не ваш клопат. Зараз прыйдзе сястра Iзабэла, яна i перавяжа.

СЯСТРА МАРЫЯ. Можа, ёй дапамагчы?

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Вам сказалi - нiякай дапамогi! Мацi-Iгумення строга загадала перадаць гэтага чалавека пад апеку сястры Iзабэлы. Iзабэлы. Зразумелi? Для яе гэта новае выпрабаванне. Зразумелi? Я пытаюся, зразумелi?

Усе: Зразумелi.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А цяпер iдзiце, iдзiце... Каб я вас тут больш не бачыла. (Фiлiпу.) Можаце напiсаць бiскупу, што мы паклапоцiмся пра лёс абаронцы веры. Мацi-Iгумення блiзка да сэрца прымае ўсё, што адбылося, Так i напiшыце.

ФIЛIП. (холадна i няўважлiва) Абавязкова...

(Сёстры i Фiлiп выходзяць. Уваходзiць Iзабэла)

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Падыдзi сюды.

IЗАБЭЛА. (падыходзiць): Я слухаю вас, сястра.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Вось гэты чалавек. Усё ведаеш, што рабiць. Глядзi за iм, глядзi за iм нястомна. I малiся за яго...

IЗАБЭЛА. Добра, сястра, усё выканаю.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ежу вам будуць сюды прыносiць. (Збiраецца выходзiць, паварочваецца.) Што глядзiш? Атрымала па мордзе? Навучылася рукi цалаваць, а? Казала я, будзеш у мяне як шоўкавая. Скарылася,а? Што глядзiш, скарылася?

IЗАБЭЛА. (цiха): Скарылася.

(Сястра Ганорыя задаволеная выходзiць.)

Сцэна 17

(Iзабэла падыходзiць, здымае ягоныя павязкi i пачынае аглядаць ягоныя раны).

IЗАБЭЛА. (З жахам i спачуваннем) Божа, памажы гэтаму чалавеку. (Датыкаецца да ягоный раны. Ён крычыць). Даруйце, даруйце, мансеньёр... Вельмi балючы? Я... Ах, святая дзева Марыя, памажы мне. Мансеньёр, мансеньёр, чуеце мяне?

ЖАФРЭЙ. Балiць...

IЗАБЭЛА. Мне трэба прамыць рану. Там гнайнiк... Калi не прамыць, вы можаце памерцi.

ЖАФРЭЙ. (ледзь чутна) Ты, ты хто?

IЗАБЭЛА. Маё iмя - сястра Iзабэла. Я пастаўлена дагладаць вас.

ЖАФРЭЙ. Вады...

IЗАБЭЛА. Што?

ЖАФРЭЙ. Пiць...

IЗАБЭЛА. А. Зараз, зараз. Вось. (Падае яму вады, але той не можа пiць).

ЖАФРЭЙ. Не магу.

IЗАБЭЛА. Гэта пройдзе... Паслухайце, мне трэба прамыць рану. Гэта будзе балюча. (Пачынае прамываць).

ЖАФРЭЙ. Я не баюся болю.

IЗАБЭЛА. Дзiўна, адна мая сяброўка так сказала. Такiм самым голасам.

ЖАФРЭЙ. Сяброўка?

IЗАБЭЛА. Вы яе не ведаеце. Яна зусiм асаблiвая. Яна траўнiца. Калi яна прынясе гаючыя травы для вас, вы яе ўбачыце. Яна цудоўная. Балюча? Мансеньёр, вы гаварыце, гаварыце, каб я ведала, што вы яшчэ...

ЖАФРЭЙ. Жывы?

IЗАБЭЛА. У прытомнасцi...

ЖАФРЭЙ. Я калi ўбачыў зараз твой твар, падумаў, што ўсё... Што ўжо анёлак прыйшоў па мяне. Яшчэ падумаў: прыгожы анёл маёй смерцi...

IЗАБЭЛА. Рана вам яшчэ такое думаць. Толькi Гасподзь ведае, калi Ён вас да сябе паклiча. Нам пра гэта ведаць не дадзена.

ЖАФРЭЙ. Не дадзена... Гм. Усё роўна неяк недарэчна атрымалася.

IЗАБЭЛА. Пра што вы?

ЖАФРЭЙ. У iх жа i зброi неякай не было. У разбойнiкаў гэтых... Так, восцi драўляныя. Цёмна было. Мяне першага ўдарылi, а калi разгледзiлi, што картэж ваенны, тут i разбеглiся... А я вось...

IЗАБЭЛА. Так, такое здараецца.

ЖАФРЭЙ. А ты адкуль ведаеш? Ты, пэўна, сядзiш сабе ў манастыры i носа за сцены не паказваеш. Усё жыццё, пэўна, так i праседзела.

IЗАБЭЛА. (дзiўным голасам) Адкуль ведаеш?

ЖАФРЭЙ. Кажаш мне "ты"?

IЗАБЭЛА. Кажу. Права не маю, але кажу. Дзiўна, так?

ЖАФРЭЙ. I кажы. Мне так лепей падабаецца. Больш па-людску.

IЗАБЭЛА. Ты адкуль ведаеш пра мяне?

ЖАФРЭЙ. Па твары бачу. Багамолка ты цiхiя. Авечка рахманая. Вецер падуе i цябе знясе. Адзiнае выратаванне для такiх, як ты, - манастыр.

IЗАБЭЛА. Ну, ну... Хоць пра выратаванне ты верна заўважыў.

ЖАФРЭЙ. Я ж кажу. Па твары ўсё можна прачытаць, умеючы... Дрэнна, што ляжаць тут доўга давядзецца. Калi не памру, вядома. Тыднi тры, пэўна...

IЗАБЭЛА. Ды ўжо неяк не меней.

ЖАФРЭЙ. Так, трапiў у пераплёт...

IЗАБЭЛА. Зараз балюча зраблю, глыбiню прамыць трэба.

ЖАФРЭЙ. Адна радасць, ад цябе цярплю.

IЗАБЭЛА. (Ён стогне ад болю) Цярпi, цярпi.

ЖАФРЭЙ. Нiчога, крыху папраўлюся, пашлю ганца, каб бiскуп па мяне людзей прыслаў. Не хачу ў манастыры ляжаць. Цiха ў вас тут, як ў магiле.

IЗАБЭЛА. У магiле цiшэй.

ЖАФРЭЙ. Так, там такiх як ты няма.

IЗАБЭЛА. Якiх?

ЖАФРЭЙ. Гаварлiвых. Як там у мяне?

IЗАБЭЛА. Дрэнна. Кроў не перастае iсцi.

ЖАФРЭЙ. Дробязь крявi ў мяне шмат...

IЗАБЭЛА. Табе трэба паспаць.

ЖАФРЭЙ. Я не хачу.

IЗАБЭЛА. (павучальна) Трэба. Каб сiлы ўзнавiць. Сiлы табе яшчэ спатрэбяцца. Я табе абяцаю. Так што лажыся, заплюшчвай вочы i спi. Спi. Я хутка прыду.

ЖАФРЭЙ. Прыйдзеш?

IЗАБЭЛА. Прыйду. Адстаю абедню i прыйду. Я буду малiцца за цябе. Спi... (Збiраеца выходзiць)

ЖАФРЭЙ. Пачакай. Мне здаецца, я памру ў сне.

IЗАБЭЛА. Ты баiшся?

ЖАФРЭЙ. Не.

IЗАБЭЛА. Я веру. Такi як ты нiчога не баiцца. Нiчога, калi кiнуўся на хеўру разбоўнiкаў.

ЖАФРЭЙ. Смяешся...

IЗАБЭЛА. Спi. (Зноў хочы iсцi)

ЖАФРЭЙ. Пачакай яшчэ... Як ты сказала тваё iмя?

IЗАБЭЛА. Сястра Iзабэла.

ЖАФРЭЙ. Iзабэла. Iзабэла. Сястра Iзабэла...

(Яна выходзiць. Ён засыпае).

Сцэна 18

(Заходзiць Iзабэла, цiха падыходзiць да Жафрэя, правярае, цi спiць ён).

ЖАФРЭЙ. Я не сплю.

IЗАБЭЛА. Ты зусiм не спаў?

ЖАФРЭЙ. Галава балiць.

ЖАФРЭЙ. Ужо трэцi дзень не спiш.. Столькi гадзiн. Так доўга не працягнеш... Як твае раны?

ЖАФРЭЙ. Дрэнна iх адчуваю. Усё анямела...

IЗАБЭЛА. Дзе ж Iаана?. Я не ведаю, што рабiць. Мне зусiм няма чым цябе лечыць.

ЖАФРЭЙ. Словам Божым

IЗАБЭЛА. Так. Я ведаю. Але Iаана вельмi добрая траўнiца. Яна ўмее рабiць гаючыя элiксiры. Яна табе дапаможа. Толькi я неяк не магу яе знайсцi. Трэцi дзень. I куды яна магла падзецца?

ЖАФРЭЙ. Нiчога... Знойдзецца. Пасiдзi са мною. Неяк цяжка... Мне здаецца ў мяне пачынаецца лiхаманка.

IЗАБЭЛА. (кранае ягоны лоб) Ты ўвесь гарыш...

ЖАФРЭЙ. Нiчога. Нiчога... Я адужаю. Я моцны...

IЗАБЭЛА. Зразумела, ты адужаеш. З сiлай Бажаю чалавек усялякую хваробу адолее, нават саму смерць адолець можа.

ЖАФРЭЙ. Добра, што ты прыйшла. Так страшна ляжаць у адзiноце. Цемра па табе поўзае. Усялякая мярзотнасць мроiцца. А ты прыйшла, i ўсё святлом вакол асвяцiлася.

IЗАБЭЛА. Я свечку прынесла.

ЖАФРЭЙ. Думкi блытаюцца...

IЗАБЭЛА. Не паддавайся. Чуеш мяне? Не паддавайся. Ты ж ваяр, Жафрэй, змагайся. Змагайся!

ЖАФРЭЙ. Ты назвала мяне па iменi? Цi мне зноў мроiцца...

IЗАБЭЛА. Я назвала цябе па iменi. Мне страшна за цябе. Я баюся, што ты памрэш. Я малiлася за цябе...

ЖАФРЭЙ. Дзе ты была?

IЗАБЭЛА. На абедне. (Ён трацiць прытомнасць) Жафрэй, Жафрэй, не памiрай. Вярнiся, вярнiся...

ЖАФРЭЙ. Так... Я,я... Я нiчога... Усё добра...

IЗАБЭЛА. Паглядзi на мяне. Гэта я, сястра Iзабэла. Ты мяне памятаеш?

ЖАФРЭЙ. Ты мне снiлася...

IЗАБЭЛА. Гэта быў не сон, Жафрэй. Ты не спаў. Мы размаўлялi з табою. Я прамывала раны. Памятаеш?

ЖАФРЭЙ. Напэўна... Напэўна... Вада...

IЗАБЭЛА. Ўто?

ЖАФРЭЙ. Там была гнiлая вада. Я адпiў яе, а яна гнiлая, з цiнаю. Цiна ў горла лезла...

IЗАБЭЛА. Так, дрэнная была вада. (Ён стогне). Рана балiць?

ЖАФРЭЙ. Пячэ. Жывот гарыць. Жывот...

IЗАБЭЛА. Гэта лiхаманка. Лiхаманка. Гэта пройдзе, трэба толькi пацярпець. Вазьмi, вось, сцiснi гэта ў руцэ. (Нешта дае яму) Гэта дапаможа.

ЖАФРЭЙ. Што гэта?

IЗАБЭЛА. Крыжык. Крыжык мой нацельны.

ЖАФРЭЙ. Я памiраю?

IЗАБЭЛА. Не, не... Жафрэй, ты будзеш жыць. Малiся толькi, малiся Богу.

ЖАФРЭЙ. Не, не хачу. Я хачу размаўляць з табою. Мне так лягчэй.

IЗАБЭЛА. Добра, добра. Я буду малiцца за нас дваiх.