Андрей Курейчик - Пемонцкi звер (на белорусском языке)

• Название: Пемонцкi звер (на белорусском языке)
• Автор: Андрей Курейчик
• Жанр: История

---

СЯСТРА IААННА. Сястра Марыя - галубка. Ёй бы галiнку пальмавую ў дзюбу ды на гору Арарат, а яна сярод людзей. Схавала свае пёры i лятаць не можа.

IЗАБЭЛА. Хай так. Толькi калi сястра Ганорыя ўбачыць цябе са мною, табе ўсё роўна дастанецца. Так i ведай.

СЯСТРА IААННА. А я вазьму яйка крумкача, звару яго ў балотнай вадзе, пратру яго з блёкатам i салетраю, пачытаю 9 разоў малiтву i з'ем.

IЗАБЭЛА. I што?

СЯСТРА IААННА. I стану саламандраю. Ганорыя спалохаецца i збяжыць.

IЗАБЭЛА. Гэта, безумоўна, суцяшае. Толькi вось Мацi-Iгумення не спалохаецца.

СЯСТРА IААННА. Мацi-Iгумення - цвярдыня гэтага манастыра. Сiла вялiкага праведнiка перайшла да яе. Яе Бог таксама ператворыць у камень - столькi ў яе сiлы. I стане гэты манастыр Градам Божым на зямлi. Праўду кажу табе... Толькi ты не бойся яе. Нiкога не бойся. Я цябе ад усiх абараню.

IЗАБЭЛА. Ты - мяне? Чым?

СЯСТРА IААННА. Я ведаю шмат таямнiц. Я ўмею слухаць травы. Яны захоўваюць вялiкiя таямнiцы.

IЗАБЭЛА. Ну добра... Дамовiлiся. Будзеш мяне абараняць. (Працягвае ёй руку, тая пацiскае яе).

СЯСТРА IААННА. Я буду дапамагаць табе. Калi табе дрэнна, скажы траўцы, траўка скажа кветкам, кветкi - пчолам, пчолы - птушкам, птушкi - мне. Я даведаюся пра тваё гора i прыду. Я павяду цябе ў краiну Рэз.

IЗАБЭЛА. Я нiколi не чула пра краiну Рэз.

СЯСТРА IААННА. Там нас нiхто не знойдзе.

IЗАБЭЛА. А дзе гэта?

СЯСТРА IААННА. Бог стварыў краiну Рэз для мяне, але, я думаю, Ён не пакрыўдзiцца, калi я цябе таксама туды вазьму.

IЗАБЭЛА. А што там?

СЯСТРА IААННА. Там добра. Там цёпла i не патрэбна адзенне. Там няма сораму. Ляжыць белы снег, але ён цёплы, што дзiцянё, а на смак як мёд i хмель. Там няма зямлi i неба... Там ляцiш, ляцiш угару, як анёл. А ўгары - кветкi. I прыгажэй за гэтыя кветкi няма нiчога на свеце...

IЗАБЭЛА. А ўнiзе? Што ўнiзе?

СЯСТРА IААННА. А ўнiзе сядзiць птушка Крон, i крылы яе з золата, хвост блакiт нябесны, грудзi - малахiт, вочы - камень гранат. Яна спявае светлыя песнi. Яна сядзiць на дубе, замест лiстоў у яго зацукраваныя фiгi i смоквы, а замест жалудоў - сакавiтыя дынi. На галiнах яго танцуюць анёлы... Яны заўсёды запрашаюць мяне патанцаваць.

IЗАБЭЛА. Прывабна. Толькi... толькi мяне чакаюць мае памыi. (Паказвае на падлогу). Хутка вячэрня, затым трапеза. У мяне яшчэ столькi працы. Вельмi холадна... чаму тут заўсёды так холадна? Рукi калеюць.

СЯСТРА IААННА. А я табе пагрэю. (Бярэ яе рукi ў свае i грэе).

IЗАБЭЛА. Дзякуй.

СЯСТРА IААННА. Так лепей?

IЗАБЭЛА. Лепей. А я ж так i не ведаю, як цябе завуць...

Сцэна 8

(Уваходзяць сястра Вентурыя, сястра Бернарда i сястра Ганна).

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. (шэпча) Вунь яна.

СЯСТРА ГАННА. Яна не адна. Давайце выйдзем.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Баязлiўцы! Ну, не. (Вельмi гучна) У нас столькi працы, столькi працы... Ай-яй. Хадземце, сёстры, трапеза чакаць не стане. (Пачынаюць дэманстратыўна разбiраць гароднiну. Цiха.) Хто з ёю? Не бачу...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. А, можаце не хвалявацца. Гэта Iаана Блажэнная.

СЯСТРА ГАННА. Гэта блазнаватая. А мы баялiся.

IЗАБЭЛА. (не стрымалася) Як вы сказалi?

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Гэта Iаана.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Тутэйшая блазнаватая. Мы так i завем яе - сястра Iаана Блажэнная. Яна траўнiца пры манастыры.

СЯСТРА ГАННА. Яна лекарка...

СЯСТРА IААННА. А вы - тры гускi! Прыляцiць каршун, схопiць вас i панясе венграм, каб пракармiць iхнiх выпладкаў.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Тфу, ерась!

СЯСТРА ГАННА. (да Iзабэлы): Скажы, гэта ж ты сястра Iзабэла?

IЗАБЭЛА. Я. I ў мяне няма мядзведжых кiпцюроў на нагах. (Манашкi пераглянулiся).

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Пакажы. (Iзабэла паказвае).

СЯСТРА IААННА. Пакажы iм свой рот, цi няма там гадзючых зубоў.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Праўда, няма. Хм.

СЯСТРА БЕРНАРДА. А можа ў яе ёсць хвост?

СЯСТРА ГАННА. Чый?

IЗАБЭЛА. Дык хвост будзеце глядзець?

СЯСТРА БЕРНАРДА. Фу, грэх якi... Даруй, Божа. Пра хвост жа нiхто нiчога не казаў. Можа, i няма яго...

СЯСТРА ГАННА. Ведаеш, у нас ёсць пры сабе крыху хлеба i морквы. Ты, пэўна, галодная. Цябе ж яшчэ не дапускаюць да агульнай трапезы?

IЗАБЭЛА. Не.

СЯСТРА ГАННА. Дык вось мы... (Глядзiць на рэакцыю сёстраў) Я...

СЯСТРА БЕРНАРДА. (махае рукой) А, можа, мiнуе... Мы...

СЯСТРА ГАННА. Так, мы падумалi, што ты, мусiць, не адмовiшся i паеш крыху...

IЗАБЭЛА. Але сястра Ганорыя...

СЯСТРА ГАННА. Мы ведаем.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Я пагляджу, каб яна не ўвайшла. (Падыходзiць да дзвярэй). Бедная сястра Марыя. Яна так плакала. Яе чакаюць епiтым'i. Ды ты еш, не бойся, я папiльную.

СЯСТРА БЕРНАРДА. На, вазьмi. (падае Iзабэле збан). Тут трохi вады з воцатам. Выпi...

СЯСТРА IААННА. А ваўкалакi не любяць пiць кроў старых казлiшчаў...

IЗАБЭЛА. (Есцi i п'е) Чым яна тут займаецца? (паказвае на Iаану)

СЯСТРА ГАННА. Яна яшчэ сiроткаю трапiла ў манастыр.

СЯСТРА IААННА. Божанька наш сiротка. Шкада яго. Няма ў яго нi татулi, нi матулi, але ж сыночак ёсць...

СЯСТРА БЕРНАРДА. Кажуць, яна з самога нараджэння такая прыдуркаватая. Толькi, кажуць, нарадзiлася, i давай усялякiя казкi баiць. Ажно з маленства. Бацькоў яе паморак забраў. Вось Мацi-Iгумення з дабрынi сваёй i ўзяла сiротку ў манастыр.

СЯСТРА ГАННА. Яна дзiўная. Гэта так... Толькi ў яе дар Божы.

IЗАБЭЛА. Дар?

СЯСТРА IААННА. Падарыла Святая Дзева Марыя Iiсусу зорку з неба, ён яе з'еў, i галава яго засвяцiлася, азараючы ўсё навокал...

СЯСТРА ГАННА. Яна ведае травы. Яна ведае ўсе травы на свеце. Яна iх адчувае. Нiхто iх так не адчувае, як яна. У кожнай траўкi таемныя ўласцiвасцi знаходзiць, усялякую хваробу можа травамi вылечыць, усялякi смутак суцiшыць, душу заспакоiць. А яшчэ, хоць гэта, пэўна, i няпраўда...

СЯСТРА БЕРНАРДА. Нам увогуле не варта такое казаць...

СЯСТРА ГАННА. Вядома, што траўкамi яна варожыць, сурокi здымае.

СЯСТРА БЕРНАРДА. (Шэптам): А яшчэ кажуць, што ўсялякую атруту можа зрабiць.

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Такую, што нават не заўважыш, як памрэш.

СЯСТРА IААННА. Дурныя вы. Траўкi быццам дзеткi: Плачуць i смяюцца. Нi дабра, нi лiха не ведаюць, самi беззаганныя i святыя. А вы iх топчаце сваiмi нагамi! Вось дам вам падводнай травы каранар - i вы ператворыцеся ў жабаў.

IЗАБЭЛА. Гэта яна праўду кажа?

СЯСТРА БЕРНАРДА. Не ведаю. Ад яе ўсяго можна чакаць.

СЯСТРА ГАННА. Не, яна добрая. Добрая. Ты, сястра Iзабэла, не слухай, што яна кепскае кажа. Ёй Хрыстос лiхiя справы здзейснiць не дазволiць.

СЯСТРА IААННА. Хрыстос па зямлi iшоў, а там, дзе ступаў - касач ды канюшына прарастае...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Зусiм блазнаватая, зусiм блазнаватая.

СЯСТРА БЕРНАРДА. (Iзабэле): Ды ты еш, еш.

СЯСТРА ГАННА. А праўда, што ў цябе былi на тысячу чалавек балi?

IЗАБЭЛА. Праўда.

СЯСТРА IААННА. А ў краiне Рэз на балях заўсёды чалавек 999 па 999 разоў.

СЯСТРА БЕРНАРДА. А колькi гэта?

СЯСТРА ГАННА. Можа, дзесяць тысяч.

СЯСТРА БЕРНАРДА. О...

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. А праўда, што пад час гэтых баляў на жанчынах было столькi каштоўных камянёў i золата, што нават уначы было светла, як удзень?

IЗАБЭЛА. Не, уначы ўсё роўна цёмна...

СЯСТРА БЕРНАРДА. (недаверлiва) Хм. Але, трэба багата золата, каб стала светла, як удзень. Кажуць, у Аахене, пры iмператарскiм палацы, дык там нават больш светла, чым удзень - там адно золата.

IЗАБЭЛА. Я была ў Аахене. Там таксама па начах цёмна.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Цёмна? Хм. Дзiўна...

СЯСТРА ГАННА. А гэта праўда, што высакародныя жанчыны намошчваюць сябе ўсходнiмi алеямi, якiя каштуюць 50 валоў за меру i ад якiх мужчыны...

СЯСТРА БЕРНАРДА. (Засаромлена): Сястра Ганна...

IЗАБЭЛА. Я намошчвала.

СЯСТРА БЕРНАРДА. Якi сорам! Сястра Ганна, як твой язык паварочваеца пытацца пра такое? Бессаромнiца! Пра што думаеш? Цi не грэшныя думкi цябе апанавалi?

СЯСТРА ГАННА. Не, што ты.. Цiкава. Столькi кажуць...

СЯСТРА IААННА. Калi возьме аднарог сабе ў жонкi нарвала i будзе мiлаваць, як муж жонку перстам сваiм, цi не народзiцца ў iх чалавек?

СЯСТРА БЕРНАРДА. (не звяртае ўвагi на сястру Iаану) Кажуць? А ты слухай, слухай, сястра Ганна. Д'ябал можа багата параспавядаць. Хiба не сказана, што праз слых, зрок i рот твой прыдзе Д'ябал да душы тваёй. Раскрый слых, ён табе атруты ў вушы налiе i не будзеш ты чуць голас Бога, i станеш служкай Сатаны.

СЯСТРА IААННА. Баiцеся Бога не пачуць? А вы сябе меней слухайце. А не ўмееце, вазьмiце траўку дзядоўнiк i кветкi васiлiска, змяшайце з пчалiным воскам, i ў пару апошняга сонечнага промня тройчы перахрысцiцеся, замажце сабе вушы i пачуеце песню цудоўную голасам анёльскiм. I будзе спяваць голас анёльскi "Алiлуя", i распавядзе вам пра Госпада нашага Iсуса Хрыста i вы паверыце...

СЯСТРА БЕРНАРДА. Пра якую траўку яна казала?

Сцэна 9

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. (Урываецца моцна напалоханая) Iдуць! Злiтуйся над намi, Божа! Мацi-Iгумення!

СЯСТРА БЕРНАРДА. Адна?

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. З ёю сястра Ганорыя i сястра Марыя... Сюды iдуць.

СЯСТРА IААННА. А з ёю анёлы малыя i вялiкiя, iдуць, за ручкi трымаюцца...

СЯСТРА БЕРНАРДА. Хлеб! Хавай! Агароднiна!

СЯСТРА ГАННА. (Iзабэле): Жуй, жуй, жуй! Запiвай!

СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. За працу, сёстры.